İşçinin İşe Gelmemesi – İzmir Avukat

İşçinin hastalanması ya da kaza geçirmesi durumunda doktor tarafından işçiye istirahat raporu verilir. İş göremezlik belgesi olarak da bilinen bu rapor, doktor tarafından verilse de bazı yasal sınırlamaları bulunmaktadır. İş Kanunu’na göre işçinin sağlığı eğer işçinin kastından veya yaşantısından ötürü bozulmuş ise bu durumda işveren işçinin işe gelmemesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Bilindiği üzere, 4857 sayılı İş Kanunu’nun işverenin haklı nedenle iş sözleşmesini feshini düzenleyen 25. maddesinin II-g. bendinde “işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi” halinde işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan sebeplerle iş sözleşmesini işçinin işe gelmemesi nedeniyle  haklı nedenle ve derhal feshedebileceği yer almaktadır.

Bahsi geçen maddede yer alan devamsızlık işçinin, kasıtlı ya da kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, işe gelmesinin beklendiği işgünlerinde haklı bir neden olmaksızın ve işverenden izin almaksızın “işe gelmemesi” şeklinde ifade edilebilir. Dolayısıyla, ücretsiz izin gibi sözleşmenin askıya alındığı ve işçinin işe gelmesinin gerekmediği diğer tüm hallerde devamsızlık olgusu oluşmuş sayılmayacaktır. Bu bağlamda, işçinin devamsızlığından söz edilebilmesi için, işçinin işe gelmesi beklenen sürelerde haklı bir neden olmaksızın ve işverenden izin almaksızın işçinin işe gelmemesi olması gerekmektedir. Aksi halde işçinin devamsızlığından söz edilemeyecektir.

Konuya ilişkin emsal yargı kararlarında da, işverenin, işçinin işe gelmemesi nedeniyle haklı nedenle fesih maddesinden yararlanabilmesi için; işçinin bir mazereti olup olmadığını araştırması gerektiği, işe dönmesi veya mazeretini bildirmesi için işçiye bir çağrı yapılması gerektiği, ayrıca devamsızlık durumunun işverenin en az iki şirket çalışanının imzalayacağı devamsızlık tutanağı ile yazılı şekilde ispatlaması gerektiği yönündedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nda işçinin işe devam etmediği haller öngörülmüştür. Bunları şu şekilde örnekleyebiliriz.

• İşçinin hastalık nedeniyle ardarda 3 iş günü rapor alması veya bir ayda aldığı raporların toplam 5 iş gününü geçmesi (İK 25/1)
• İşçinin herhangi bir izin almaksızın ve haklı sebebi olmaksızın ardarda 2 iş günü yahut 1 ay içerisinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ay içerisinde toplam 3 iş günü devamsızlığı (İK 25/2-g)
• İşçiyi işyerinde 1 haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin söz konusu olması (İK 25/3)
• İşçi tutuklandığı veya gözaltına alındığı zaman bunlardan ötürü işe gelememesinin madde 17’de yer alan fesih ihbar sürelerini aşması (İK 25/4)

İşçinin devamsızlığı genel olarak kanunda bu şekilde yer almıştır. Yukarıda belirtilen devamsızlık hallerinin tamamı İş Kanunu madde 25’de yer alan, işverenin haklı nedenle işçi çıkarma yapabileceği hallerdir. Yani bu hallerde işçinin işe gelmemesi nedeniyle haklı nedenle işten çıkarılabilir. İşçinin işe gelmemesi nedeniyle işten çıkarılması sıkı usul kurallarına tabidir. Uygulamada işçinin işe gelmemesinde usul kurallarına uyulmaması sebebi ile hak kayıplarına yol açıldığı gözlemlendiğinden bu konudaki genel usul kurallarını aşağıdaki gibi olmalıdır:

1. Tutanaklar : İşe gelinmeyen veya iş yerinden izin almadan ayrılınan her gün için ayrı tutanak tutulur. Tutanaklara imza atacak olan bölüm müdürleri sabit olmak kaydı ile şahitlerin farklı kişiler olmasına dikkat edilmelidir. Bunun mümkün olmaması halinde ancak aynı kişilere imza attırılmalıdır.
2. İhtarname : İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına 2 işgünü işine devam etmemesi halinde son devamsızlık gününden itibaren 6 iş günü içerisinde önce işe başlaması veya geçerli mazeretini bildirmesi işçiye için ihtarname gönderilir. İhtarnamede işçiye verilecek olan süre genellikle 2-3 iş günü olur. 6 iş gününe dikkat etmek gerekir, bu sürenin kaçırılması halinde işçinin o günlerdeki devamsızlığı fesih sebebi olarak kullanılamaz.
3. İhtarnamenin tebliği ve süreler : İşçiye işe davet ve mazeret ihtarı gönderildikten sonra derhal noter ile iletişime geçip gönderilen ihtarnamenin barkod numarası alınmalı ve en geç 3-4 gün sonra gonderitakip.ptt.gov.tr adresinden tebligatın işçiye ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilmelidir. Tebligatın işçiye tebliğ tarihinden itibaren, ihtarnamede işçiye verilen 2-3 günlük süre beklenmeli ve bu sürede işçinin işe başlamaması veya mazeretini bildirmemesi halinde çıkış işlemleri yapılmalıdır.
4. Çıkış işlemleri : İşçi verilen süreye rağmen işe başlamaması veya mazeretini bildirmemesi halinde, işçiye verilen sürenin sona erdiği günden itibaren 6 iş günü içerisinde,(Örneğin işe başlama veya mazeret için işçiye 2 iş günü süre verildi ise çıkış işlemleri en geç 2+6=8 iş günü sonuna kadar yapılmış olması gerekmektedir.)

İlgili Yargı Kararları : Devamsızlığın fesih sebebi olabilmesi için geçerli mazerete dayanmaması gerekir. İşverenin ücretli ya da ücretsiz olarak izin verdiği bir işçinin izin süresince işyerine gitmesi beklenemeyeceğinden, bu durumda bir devamsızlıktan söz edilemez. Ancak yıllık izin zamanını belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında olduğundan, işçinin kendiliğinden ayrılması söz konusu olmaz. İşçinin yıllık iznini kullandığını belirterek işyerine gelmemesi, işverence izinli sayılmadığı sürece devamsızlık halini oluşturur. ( 9. HD 2007/ 21656 E. 2008/ 18647 K)

İşçinin işe gelmemesi her durumda işverene haklı fesih imkanı vermez. Devamsızlığın haklı bir nedene dayanması halinde, işverenin derhal ve haklı nedenle fesih imkanı bulunmamaktadır. İşçinin hastalığı, aile fertlerinden birinin ya da yakınlarının ölümü veya hastalığı, işçinin tanıklık ve bilirkişilik yapması gibi haller, işe devamsızlığı haklı kılan nedenlerdir.

Devamsızlık süresi, ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü ya da bir ayda üç işgünü olmadıkça, işverenin haklı fesih imkanı yoktur. Belirtilen işgünlerinde hiç çalışmamış olunması gerekir. Devamsızlık saatlerinin toplanması suretiyle belli bir gün sayısına ulaşılmasıyla işverenin haklı fesih imkanı doğmaz.

Devamsızlık, işçinin işine devam etmemesi halidir. İşyerine gittiği halde iş görme borcunu ifaya hiç başlamayan bir işçi devamsızlıkta bulunmuş sayılmamalıdır. İşçinin yapmakla yükümlü olduğu ödevleri hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi ayrı bir fesih nedeni olup, bu durumda 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II-h bendi uyarınca değerlendirme yapılmalıdır.

Maddede geçen “bir ay” ifadesi takvim ayını değil ilk devamsızlıktan sonra geçecek olan bir ayı ifade eder. İlk devamsızlığın yapıldığı gün ayın kaçıncı günüyse takip eden ayın aynı günü bir aylık süre sona erer. Son ayda ilk devamsızlığının gerçekleştiği günün bulunmaması halinde son ayın son günü bir aylık süre dolmuş olur. Sonraki devamsızlar söz konusu ise takip eden aylık dönemler içinde değerlendirilir.( 9.HD. 2007/ 15152 2008/ 10326)

İş Kanunu 25/II-g maddesinde belirtilen tatil gününden kasıt sadece resmi tatil günleri değildir. İş sözleşmesi ile kararlaştırılmış tatil günleri de dikkate alınmalıdır. İş gününden kestedilen de işçinin çalışması gereken günlerdir. İşçi hafta tatilini hafta içinde bir gün kullanıyor, pazar günü çalışması gerekiyorsa o işçi için pazar iş günüdür.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2012/ 23462 E. 2012/ 37672 K. Sayılı kararında cumartesi yarım gün çalışılan işyerinde, yarım gün çalışılsa dahi Cumartesinin de iş günü olduğunu, Cuma ve Cumartesi devamsızlık yapan işçinin ard arda iki gün devamsızlık yapmış sayılacağına karar vermiştir. Devamsızlık yapıldığını ispat etmek işverene, mazeretin bulunduğunu ispatlamak yükümlülüğü işçiye aittir. Devamsızlık yapılan her gün için ayrı ayrı tutanak düzenlenmelidir. Devamsızlık yapılan günler için topluca tek bir tutanak düzenlenmesi halinde bu tutanağa itibar edilmemektedir. Ayrıca düzenlenen tutanakların tanıklarca da doğrulanması gerekir.

Yapılan devamsızlık nedeniyle disiplin cezası verilmiş  ya da affedilmiş ise, bu devamsızlık daha sonra yapılacak fesih için haklı neden sayılamaz. İşçiye mükerrer ceza verilemez. (9.HD. 2008/ 8569-2640 E.K , 2011/ 16824-24234 E.K.)

Aile Konutu Şerhi – İzmir Avukat

Aile konutu şerhi, ailenin devamlı olarak ikametine özgülenmiş olan konutun üzerinde eşlerin tek başlarına tasarrufta bulunmalarını engelleyen şerhtir.

Türk Medeni Kanunu’nun 19. Maddesinde aile konutunun bulunduğu yere “yerleşim yeri” adı verilmiştir. Buna göre; yerleşim yeri bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturduğu yerdir. Eşlerin zaman zaman oturduğu taşınmazlar (yazlık, bağ evleri gibi) aile konutu olarak sayılmamaktadır. Taşınmazın aile konutu olarak kabul edilebilmesi için evlilik birliğinin olması ve eşlerin devamlı olarak o taşınmazda oturmaları gerekmektedir. Bu nedenle, hukuken evli sayılmayan çiftlerin yaşadığı taşınmazlar aile konutu vasfı taşımamaktadır.

TMK 194. maddesi ile ailenin oturduğu konuta özel düzenlemeler ve sınırlamalar ön görmüştür. Madde 194- Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.

Tapuda aile konutu şerhi bulunan taşınmaz kiralanırken dikkat edilmesi gereken nokta: Şerhin kaldırılması ya da eşlerin muvafakat vermesini sağlanmasıdır. Aile konutu üzerinde eşin rızası alınmadan yapılan işlem geçersizdir. Bu işleme karşı rızası alınmayan eş, yapılan işlemin iptali için dava açabilir. Bu bağlamda TMK 194 gereğince eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça; aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshederse, geçersizliğine dair bir tespit davası açılabilir. Aile konutunu devrederse, üçüncü kişi adına tescil edilmiş tapunun iptali ile malik olan eş adına tescili için tapu iptali ve tescil davası açılabilir. Aile konutu üzerindeki hakları sınırlarsa, yapılan bu sınırlandırmanın iptali davası açılabilir.

Maddede görüldüğü üzere:

• Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemez.
• Aile konutunun tapu maliki bile olsa, bu konutu satamaz veya üzerindeki hakları sınırlayamaz.
• Aile konutu olarak kabul edilen gayrı menkulün maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutun aile konutu olduğuna dair şerh koydurabilir.

Şerh ile taşınmazın maliki olan eş, tapuda malik olarak görünmeyen eşin rızası olmadan aile konutu satıp devredemeyecek, aile konutu üzerinden kira sözleşmesi akdedemeyecek ve herhangi bir hak tesis edemeyecektir. Bu düzenlemeyle malik olan eşin mülkiyet hakkına sınırlama getirilmiştir. Diğer yandan eşin haklı sebep olmaksızın rıza göstermemesi sonucunda malik olan eş yapılacak tasarruf işlemi için hakimin müdahalesini talep edebilir. Taşınmaz üzerindeki haklardan yararlanmak için tapuda aile konutu şerhi olmalıdır. Aksi halde, söz konusu konut satıldığında alıcı iyiniyetliyse satış geçerli olacaktır.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile konutu olan taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi koydurmak isteyen kişi:

• Aile konutu şerhi konulması talepli dilekçe,
• Taşınmaz maliki olan kişi ile evli olduğunu gösteren nüfus kayıt örneği,
• Evlilik cüzdanı,
• Muhtarlıktan alınacak olan, hakkında talepte bulunulacak konutun aile konutu olduğuna dair yazı,
• İkametgah belgesi,
• Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi,

Tüm bu evrakları hazırladıktan sonra, riske girmemek adına gideceğiniz tapu ve kadastro müdürlüğü ile iletişime geçmenizi ve işlemler için ek olarak başka bilgi ve belgelere ihtiyacınız olup olmadığını öğrenmenizi tavsiye ederiz. Tapu müdürlüğüne bu taşınmazın aile konutu olduğunu ve bu hususun tapuya edilmesini istendiği bildirilecektir. Tapu sicil müdürü gerekli işlemi yapacak ve taşınmazın tapu kütüğünün şerhler hanesine ‘Aile konutudur’ kaydını düşecektir.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır?

Aile konutunun korunması evlilik süresince devam edecektir. Bu süreçte koruma, mal rejimi seçiminden etkilenmeyecektir. Aile konutu koruması; evliliğin bitmesiyle (boşanma, ölüm, ayrılık) sona erecektir. Boşanma halinde bu hakkın yerini aralarında sözleşme yoksa yasal mal rejimi alacaktır. Aile konutu eğer kiralıksa, sosyo-ekonomik duruma göre hakim tarafından hangi eşin aile konutunda oturacağına karar verilecektir. Boşanma davasının sonucundaki hükme göre şerh kaldırılır. Eğer açık şekilde kaldırılmasına dair hüküm yoksa, tapu müdürlüğünce şerhin kaldırılması talebi reddedilir.

Ölüm halinde, sağ kalan eşin hakları miras ve katılma alacağıdır. Sağ kalan eş miras payı ve katılma alacağı yeterliyse bu hakları mahsup edilerek aile konutu üzerinde kendisine mülkiyet hakkı verilmesini talep edebilir. Ayrıca alacakları varsa bunları mahsup ederek oturma ve intifa hakkı talep edebilir. Aile konutundan taşınılırsa da aile konutu şerhi kaldırılabilir. Bunun için iki eşin de başvurması gerekir. Eğer ki, eşler taşınmalarına rağmen şerhi kaldırmamışlarsa, hak sahipleri şerhin kaldırılması için dava açma hakkına haizlerdir.

Kira Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk – İzmir Avukat

1 Eylül 2023 itibari kiralayan ile kiracı arasındaki her türlü uyuşmazlık için dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunlu hale geldi. Bu zorunluluk, hem konut hem de işyeri kira ilişkilerini kapsamaktadır.

Taraflardan herhangi biri, kira ilişkisi kaynaklı bir hukuki sorun yaşandığında, dava açmadan önce arabulucuya başvurarak uyuşmazlığın çözümünü talep etmelidir. Ancak arabulucu tarafından düzenlenen bir tutanakla anlaşma sağlanamazsa, dava yoluna gidilebilir.

Kira Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Süreci Ne Kadar Sürer?

Arabuluculuk sürecinin tamamlanması için ticaret anlaşmazlıkları gibi bazı özel durumlar haricinde 3 hafta süre verilmiştir. Ancak özel durumlar söz konusu olduğunda bu süre toplamda 4 haftaya kadar uzatılabilir.

Kaç Toplantı Yapılabilir?

Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için birden fazla toplantı düzenleyebilirler ve bu toplantı sayısıyla sınırlı değildir. Kanunda belirtilen üç haftalık süre içinde herhangi bir sınırlama olmadan görüşebilirler.

Arabuluculuğa Kim Başvurabilir?

Taraflardan herhangi biri, uyuşmazlığın çözümünü istediği takdirde, karşı tarafın onayını almadan arabulucuya başvurabilir.

Arabulucu Nasıl İletişim Kurar?

Taraflara ait iletişim bilgileri, arabulucuya büro tarafından verilir. Arabulucu, bu bilgilere dayanarak tarafları bilgilendirir ve ilk toplantıya davet eder. İhtiyaç halinde kendi inisiyatifiyle de iletişim kurabilir.

Anlaşma Nasıl İmzalanır?

Arabuluculuk süreci sonunda taraflar arasında bir anlaşma sağlandığında, anlaşmanın kapsamı taraflar tarafından belirlenir. Anlaşma belgesi düzenlenirse, bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır. Anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh talebi dava açılmadan önce sulh hukuk mahkemesinden veya dava sırasında davanın görüldüğü mahkemeden alınabilir. Bu belge, ilam niteliğindedir ve arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlaşma sağlandığında taraflar arasında dava açılamaz.

Arabuluculuk Nasıl Sona Eder?

Arabuluculuk faaliyeti, tarafların anlaşması, tarafların daha fazla çaba sarf edilmesinin gereksiz olduğunun tespiti, bir tarafın çekilmesi gibi belirli koşullar altında sona erebilir.

Hangi Tür Uyuşmazlıklarda Arabulucu Zorunludur?

Kira ilişkileri dışında, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına, ortaklığın giderilmesine ve komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar da 1 eylül tarihinden itibaren arabulucuya başvurmadan dava açılamaz. Bunun yanı sıra tüketici hukuku, iş hukuku ve ticaret hukukundan kaynaklanan birçok uyuşmazlık için de arabuluculuğa başvurulması zorunludur.

Arabuluculuğun Faydaları Nelerdir?

Arabuluculuk, mahkemeye göre daha hızlı ve ekonomik bir çözüm sunar. Arabuluculuk anlaşması mahkeme kararıyla eşdeğerdir. Taraflar, uyuşmazlıklarını rahat bir ortamda açıkça konuşabilirler ve bu süreç gizlilik içinde yürütülür. Ayrıca, arabuluculuk sonucunda taraflar kendi çözümlerini bulduğu için ilişkilerin devam etmesi daha olasıdır. Arabuluculuğa başvurmak, mahkemeye gitme hakkını kaybetmeyi gerektirmez.

Boşanma Davalarında Tanıklık – İzmir Avukat

Boşanma davalarının en önemli delilleri arasında genellikle tanık deliline yer verilmektedir. Bu nedenle davalarda başvurulan delillerin en başında tanık delili bulunmaktadır.

Kısaca tanıklık, davaya taraf olmayan bir kimsenin, davanın neticesini etkileyen uyuşmazlık konusu maddi olay hakkındaki dava dışında doğrudan edinmiş oldukları beş duyudan kaynaklanan gözleme dayalı bilgilerini mahkeme huzurunda açıklamasıdır. Bu bağlamda tanık deliline ancak davanın tarafları başvurabilmekte olup mahkeme, tarafların göstermediği kişileri kendiliğinden tanık olarak dinleme yetkisine sahip değildir. Diğer taraftan, tanık dinletilecek hususun çekişmeli maddi olaya dair bulunması ve davanın neticesini etkileyecek nitelikte olması gerekmektedir.

Tanık göstermeye ilişkin usul, Hukuk Muhakemeleri Kanunun 240. maddesinde “(1) Davada taraf olmayan kişiler tanık olarak gösterilebilir. (2) Tanık gösteren taraf, tanık dinletmek istediği vakıayı ve dinlenilmesi istenen tanıkların adı ve soyadı ile tebliğe elverişli adreslerini içeren listeyi mahkemeye sunar. Bu listede gösterilmemiş olan kimseler tanık olarak dinlenemez ve ikinci bir liste verilemez. (3) Tanık listesinde adres gösterilmemiş veya gösterilen adreste tanık bulunamamışsa, tarafa adres göstermesi için, işin niteliğine uygun kesin süre verilir. Bu süre içinde adres gösterilmez veya gösterilen yeni adres de doğru değilse, bu tanığın dinlenilmesinden vazgeçilmiş sayılır” şeklinde belirtilmiştir. Buna ek olarak, Yargıtay’a göre ise, taraflar dava dilekçesi ya da cevap dilekçesi ile vakıalara ve tanık deliline dayanmaları halinde her bir tanığın ayrı ayrı hangi maddi vakıaya tanıklık ettiğini yazılı olarak bildirmeleri durumunda her bir tanığın dayanılan bütün vakıalar hakkında beyanda bulunacağının kabulü gerekmektedir. Bu kapsamda tanık listesi verildikten sonra listenin karşı tarafa tebliği zorunlu olmaktadır. Böylece taraflar dinletilmek istenilen tanıkların kimler olduğunu öğrenmekte ve tanıklığın doğruluğundan şüpheyi gerektiren sebeplerin varlığı durumunda Hukuk Muhakemeleri Kanunun 255. maddesi kapsamında, tanıklara ilişkin itirazlarını bildireceklerdir. Nitekim mahkeme, gösterilen tanıklardan bir kısmının tanıklığı ile ispat edilmek istenen konu hakkında yeteri derecede bilgi edindiği durumda, diğer tanıkların dinlenilmemesine karar verebilmektedir.

Boşanma davalarında tanıklık için, delil dilekçesi süresi içerisinde tanık listesinin usule uygun olarak mahkemeye sunulması yeterli olmaktadır. Zira tanık listesinde gösterilmeyen kişiler daha sonra tanık olarak dinletilemeyecektir. Buna ek olarak tanık listesi verildikten sonra, ikinci bir tanık listesi sunulmamaktadır. Bu bağlamada mahkeme tarafından davanın niteliğine ve yargılama boyunca elde edilmiş olan verilerin durumuna göre tanıkların bir kısmının dinlenilmemesine karar verilebilmektedir.

 Öte yandan kanunda belirlenen istisnai haller dışında boşanma davalarında tanıklık yapmak yasal bir zorunluluk olmaktadır. Başka bir ifadeyle boşanma davalarında tanıklık için davacı ya da davalı tarafından tanık olarak bildirilen ve mahkeme tarafından çağrılan kişinin mutlaka mahkeme huzurunda tanıklık görevini yerine getirmesi gerekmektedir. Diğer türlü kanunda yazılan yaptırımlarla karşılaşacaktır. Bu kapsamda boşanma davalarında tanıklık için tanık  olabilecek kimseler birinci dereceden akrabalar olsa dahi tanıklık yapabilmektedir. Bunun yanında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda tanıklıktan çekinme nedenleri de düzenlenmiştir. Bunlardan boşanma davalarında en sık karşılaşılanı kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinmedir. Ayrıca bu hak herkese tanınmamakla birlikte tanıklıktan çekinebilecek kimseler Hukuk Muhakemeleri Kanunun 248. maddesinde; kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyu, İki taraftan birinin nişanlısı, evlilik bağı ortadan kalkmış olsa dahi iki taraftan birinin eşi, taraflardan biri ile arasında evlatlık bağı bulunanlar, üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı ortadan kalkmış olsa dahi kayın hısımları, koruyucu aile ve onların çocukları ile koruma altına alınan çocuk şeklinde belirtilen kimseler tanıklıktan çekinebilmektedir.

Dolayısıyla bu kimselerin çekinme haklarını kullanmayarak tanıklık yapmalarında bir sakınca bulunmaktadır. Yani boşanma davalarında yakın akrabalar da tanıklık yapabilmektedir. Bu noktada yakın akraba olan tanığın görgüye dayalı ve tutarlı bir beyanda bulunması oldukça önemlidir. Bu şekilde davaya dair beyanda bulunacak tanıklar mahkemede yemin ettirilerek dinlenmektedir.

“Kocanın tanıklarının görgüye dayalı beyanına, sırf akraba oluşları nedeniyle mahkemece itibar edilmemesi usul ve yasaya aykırıdır” (Y2HD, E.2014/26168, K.2014/25672)

Tanık anlatımları inandırıcı, çelişki içermeyen bir şekilde olmalı ve görgüye dayanmalıdır. Çelişki içeren, özellikle “tarafların evliliğini kurtarmaya yönelik” tanık anlatımları mahkeme tarafından dikkate alınmamalıdır. Aynı şekilde olayın özellikleri dahilinde inandırıcı olmayan tanık beyanları da hükme esas alınmaz. Boşanma davasında tanıkların, tanıklık yapacakları olaylara bizzat şahit olmaları gerekmektedir. Görgüye dayalı olmayan tanık ifadeleri geçersizdir. Tanıkların, tanıklık yaptıkları olay sırasında farklı bir yerde bulunmaları, beyanlarının davanın taraflarının veya üçüncü kişilerin aktarımlarına dayanması durumunda tanık anlatımları hükme esas alınamaz. Ayrıca tanıkların, şahitlik edecekleri konuları somutlaştırması, anlatımlarının yer ve zamanı içermesi gerekmektedir. Tanıkların yukarıda açıklanan koşulları taşıyan beyanları, boşanma davasının tarafları bakımından iddialarını ispatlamalarını sağlayan önemli bir delildir. Mahkeme bu şartları taşıyan tanık ifadeleri ve diğer delilleri birlikte değerlendirerek boşanma davasını sonuçlandıracaktır.

Öte yandan duruşmada dinlenen tanık beyanlarına karşı itiraz edilebilmektedir. Bahse konu itiraz duruşmada olabileceği gibi duruşmanın akabinde yazılı olarak bildirilmek üzere mahkemeden sürede istenebilmektedir. Bununla birlikte tüm tanıklar dinlendikten sonra tanıklara karşı beyanında bulunulmak istenirse de yine duruşmada beyan edilmesi mümkündür. Yine tanık beyanlarına karşı itirazları ve beyanları ileri sürmek için taraflar süre isterse, genel itibariyle iki haftalık süre içerisinde ya da mahkeme hakimi tarafından verilen ara kararda belirtilen süreye kadar tanık beyanlarına karşı itirazlar hazırlanarak sunulmaktadır. Son olarak, boşanma davasında beyanları alınacak tanıkların dikkat etmesi gereken en önemli husus, yalnızca gördükleri ve bildikleri konular hakkında beyanda bulunarak tanıklık yapmalarıdır. Dolaysıyla tanık beyanında net olarak bilmediği ve görmediği konular hakkında beyanda bulunursa bu beyanın hakimin hükmüne etkisi olmayacaktır.

Alışveriş Sitelerinin Sorumluluğu – İzmir Avukat

Tüketici Hukuku’nun çok tartışılan konulardan bir tanesi tekrar gündemde. Örneğin; Trendyol, Çiçeksepeti, Amazon gibi internet siteleri (aracı hizmet sağlayıcı) üzerinden bir ürün satın aldınız. Fakat ürünün satıcısı bu hizmet sağlayıcı platformlarını kullanan 3. bir kişi. Burada aldığınız ürünün ayıplı çıkması halinde alışveriş platformu da sorumlu mudur?

Yargıtay’a göre uzunca bir süredir bu siteler sorumlu değildi. 25 Ocak 2022 tarihinde Resmi Gazete yayınlanan ve uygulamada “Çiçek Sepeti” kararı olarak bilenen karar ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesi (2021/4000 E., 2021/11403 K.) aracı hizmet sağlayıcıların malın ayıplı çıkmasından kaynaklı olarak sorumlu tutulamayacağına karar vermiştir.

Karara konu olayda, tüketici, Çiçeksepeti üzerinden satın aldığı paketi açtığında içerisinde sigara izmariti bulması üzerine bedel iadesi talebiyle tüketici hakem heyetine başvurmuştur. Hakem heyeti, tüketici lehine karar vermiş ancak Çiçeksepeti, kararın iptali için mahkemeye başvurmuştur. Mahkeme, hakem heyeti kararının yerinde olduğunu belirterek davanın reddine karar vermiştir. Bunun üzerine Adalet Bakanlığı, kararın kanun yararına bozulması talebiyle Yargıtay’a başvurmuştur. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, konuyu değerlendirirken, Çiçeksepeti’nin bir aracı hizmet sağlayıcı olduğunu ve satıcının ‘Duman Pastanesi’ olduğunu vurgulamıştır. Bu nedenle, Çiçeksepeti’nin ayıplı mal durumundan sorumlu olmadığına karar vermiştir.  İlgili yönetmeliğe göre, aracı hizmet sağlayıcı olan Çiçeksepeti’nin içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı faaliyetleri araştırmakla yükümlü olmadığı ifade ededilmiştir.

Öte yandan son tarihli 09 Haziran 2023 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi (2022/3467 E., 2022/6446 K.) kararı ile Aracı Hizmet Sağlayıcı internet sitelerinin sorumluluğu tekrar gündeme geldi. Bu yeni kararda, tüketiciye gönderilen bir televizyonun kırık olarak teslim edilmesi durumunda alışveriş platformunun sorumlu tutulabileceğini belirtildi. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, internet alışveriş platformlarının, satıcı olmasa da tüketiciyle doğrudan muhatap olduklarını ve tüketici tarafından yapılan ödemeyi tahsil ettiklerini göz önünde bulundurarak, ayıplı mal durumunda satıcıyla birlikte sorumluluk taşıdıklarını vurgulandı.

İlgili Yargıtay kararında 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ‘un 48/(5) maddesi dayanak gösterilmiş ve  internet ortamında oluşturdukları sistem üzerinden satıcı veya sağlayıcıların mal ve hizmet satışına aracılık edenlerin oluşturdukları sistem çerçevesinde satıcı veya sağlayıcıların mal veya hizmetlerinin mesafeli yöntemle tüketicilere ulaşmasına aracılık etmekte oldukları, aynı zamanda satıcı veya sağlayıcı adına tüketiciden mal veya hizmetlerin bedelini de tahsil ettikleri ifade edilmiş. Bu itibarla davalı taraf elektronik aracı hizmet sağlayıcı olarak sorumlu olduğuna yer verilmiştir.

Bu iki kararı karşılaştırdığımızda, Çiçeksepeti kararında alışveriş platformunun aracı hizmet sağlayıcı olarak kabul edilmesiyle sorumluluğun reddedildiği, ancak yeni tarihli Yargıtay kararında ise alışveriş platformlarının satıcı adına bedeli tahsil etmekte olduğu da gözetilerek sorumluluğunun kabul edildiği görülmektedir. Yargıtay’ın yeni kararıyla birlikte daha adil bir yaklaşım benimsendiği kanaatindeyim, zira 6502 ile esas olan tüketicinin korunmasıdır. Burada tüketicinin tüm alışveriş sürecinde muhatap aldığı alışveriş platformunun aradan çekilerek ne adresi ne kimliği alışveriş esnasında bilinmeyen satıcıyı sorumlu olarak işaret etmek, uygulamada tüketici açısından yüksek mağduriyet yaratmakta ve seçimlik hakların kullanımını oldukça güç hale getirmektedir. Umut ediyorum ki, Yargıtay uygulaması son güncel karar üzerinden devam eder ve alışveriş platformlarının sorumlu kabul edilmesi ile tüketici mağduriyetlerinin biraz da olsa önü kesilir.

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında hazırlamış olduğumuz diğer yazılarımız için;

• Tüketici Hakem Heyeti’ne Başvuru Nasıl Yapılır? Tüketici Hakları
• Satın Alınan Malın Ayıplı Olması Halinde Tüketici Hangi Haklara Sahip?
• Tüketici Hakem Heyeti 2021 Parasal Sınır Arttırıldı
• Müşteri Hizmetleri Bağlanma Süresi 65 Saniyeyi Geçmemeli!
• Kredi Kartı Aidatı Ödemek Zorunda Mıyım? Bankalar Sizden Hangi Ücretleri Talep Edebilir?
• Cayma Hakkı
• Ön Bilgilendirme Formu Nedir?
• Uçuşun İptali veya Ertelenmesi Durumunda Yolcu Hakları
• Gizli Ayıpta Zamanaşımı
• Tüketici Hakem Heyeti Sınırı 2023
• Konutlardaki Ayıplardan Ötürü Tüketicinin Hakları

Kimler Yasal Mirasçı Olur? – İzmir Avukat

Mirasçı, ölen kişinin malvarlığı üzerinde hak sahibi olan kişidir. Mirasçı sıfatına sahip olan kişi, ölen kişinin tüm hak ve borçlarına ölüm tarihinde kendiliğinden sahip olur. Kimlerin ölen kişinin mirasçısı olacağı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Miras bırakanın mirasçılarını; kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve devlet olarak sıralamak mümkündür. Miras bırakanın kan hasımları olan mirasçıları için alt soydan anne ve babadan büyük anne ve büyük babadan ve evlilik dışı kısımlardan bahsedilebilir.

Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılar şunlardır:

1. Birinci Derece Yasal Mirasçılar: TMK md. 495’e göre birinci derece mirasçılar, miras bırakanın altsoyudur. Altsoydan kasıt çocuklardır. Çocuklar, aralarında eşitlerdir. Eğer miras bırakandan önce ölmüş olan bir altsoy varsa, onun yerini onun altsoyu alır. Yani miras bırakandan önce ölmüş çocuk varsa, çocuğun yerini çocuğun çocuğu yani torun alacaktır. Torunun payı, çocuk ile aynıdır. Birden fazla torun varsa, pay bölüşülür.
2. İkinci Derece Yasal Mirasçılar: TMK md. 496, ikinci derece mirasçıların mirastan pay alabilmeleri için, birinci derece mirasçıların olmamasını şart koşmaktadır. Buna göre ana ve baba ancak miras bırakanın çocuğu(ve onun altsoyu) yoksa mirasçı olabilirler. Eğer ana ve baba miras bırakandan önce ölmüşse, bu kez onların çocukları halef olur ve mirastan pay alırlar.
3. Üçüncü Derece Yasal Mirasçılar: Eğer miras bırakanın altsoyu ve ana ile babası(ana ve babanın altsoyu da olmamalıdır) bulunmuyorsa, üçüncü derece mirasçılar olarak büyük ana ve büyük baba mirasçı durumuna gelirler. Eğer büyük ana ve büyük baba miras bırakandan önce ölmüşse, yine halefiyet gereği çocukları mirasçı olacaktır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, sağ kalan eş varsa, halefiyetten sadece büyük ana ve büyük babanın çocuklarının yararlanabilmesidir. Çocukların çocukları yararlanamazlar.

Miras bırakan kişinin birinci derece mirasçıları onun altsoyudur. Yani miras bırakan kişinin altsoyu bu kişinin birinci derece mirasçılarını oluşturur. Mirasta çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakan kişiden önce ölmüş olan çocukların yerini her derecede halefiyet yolu ile kendi altsoyları alır. Eğer kişinin altsoyu bulunmuyor ise bu kişinin mirasçısı anne ve babasıdır. Miras bırakan kişinin altı soyu yoksa bu miras, anne ve babasına geçer. Miras bırakanın anne ve babası mirastan eşit haklara sahiptir.

 Miras bırakandan daha önce ölmüş olan anne ve babanın yerlerini her derecede halefiyet yolu ile kendi altsoyları alır. Miras bırakan kişinin altsoyu bulunmuyor ise ve bununla birlikte kendi anne ve babası da kendisinden önce ölmüş ise bu sefer miras bırakanın mirasçısı anne ve babasının altsoylarıdır. Eğer bir tarafta hiç mirasçı bulunmuyor ise bütün miras diğer taraftaki mirasçılara geçer.

Evlilik Dışı Çocukların Durumu

Evlilik dışında doğmuş olan ve soy bağı, tanıma veyahut hâkim hükmü ile kurulmuş olan kişiler baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olma hakkına sahiptirler. Miras bırakanın ölümü ile birlikte sağ kalan eş birlikte bulunduğu zümreye göre miras bırakana belirli oranlarda mirasçı olur. Eğer sağ kalan eş miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte biri kendisine kalır. Eğer sağ kalan eş miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasa mirasçı olurlar ise mirasın yarısı kendisine kalır. Eğer sağ kalan eş miras bırakan kişinin büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı konumunda ise mirasın dörtte üçü kendisine kalır. Ancak miras bırakan kişinin büyükanne ve büyükbabaları ve onların çocukları yok ise mirasın tamamı eşe kalır. Evlatlık ve Evlatlığın altı soyu evlat edinen kişinin kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlatlık olan kişinin kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Yani evlatlık olan kişi kendisini evlat edinen kişinin mirasçısı olurken biyolojik anne ve babasının mirasçısı olmaya da devam eder. Ancak evlat edinileni evlat edinen ve Hısımları evlat edinilene mirasçı olma hakkına sahip değillerdir.

Gerisinde herhangi bir mirasçı bırakmaksızın ölen kişinin mirası ise devlete geçer.

Mirasçılık Sıfatının Kazanılması

Türk hukukunda miras, ölüm anında açılmaktadır. Mirasın açılması demek, ölenin miras bıraktığı malvarlığı ve borçların mirasçılara geçmesi demektir. Miras bırakan öldüğü anda yasal olarak tüm malvarlığı mirasçılarına geçer ve ölüm tarihinden itibaren mirasçılar mirasçılık sıfatını kazanmış olurlar. İster yasal isterse atanmış mirasçı olsun, miras bırakan kişi öldüğü tarihte tüm mirasçılar ölenin terekesi (yani tüm, mal ve hakları) üzerinde bir tür “birlikte mülkiyet” hakkı kazanırlar. Henüz mirasçıların miras payları belli edilip, kendi payına düşen miras payını üzerine almadıklarından hiç kimse tek başına miras kalan mallarla ilgili işlem yapamaz.

Miras Hukukuna İlişkin İlginizi Çekebilecek Diğer Çalışmalarımız;

İzmir Miras Avukatı

Adliyeden Tebligat Gelmesi – İzmir Avukat

Mahkeme, Cumhuriyet Savcılığı veya icra dairelerinden size gelen her evrak, resmi bir işlem hakkında size bilgi vermek için gönderilir. Bu kurumlar tarafından gönderilen evrağa, tebligat adı verilir.

Adliyeden tebligat gelmesi ise, hukuki veya cezai bir durum hakkında bilgilendirmenin sağlanabilmesi içindir. Bir başka anlatımla hukuk ve ceza mahkemelerinden gelen tebligatlar çoğunlukla hakkınızda açılmış dava, duruşma tarihi, vb. ile ilgilidir. Yine başka bir ihtimal de dosyada tanık olarak bildirilmiş olma durumu olabilir. Bir dosyada tanık iseniz yine duruşma tarihi tarafınıza tebligat yapılarak bildirilir. Cumhuriyet Savcılıklarından gelen evraklar ise çoğunlukla ifade vermeniz için olmaktadır. Cumhuriyet Savcılığı, adliye, mahkeme ya da icra daireleri gibi resmi kurumlardan gönderilmiş olan her türlü evrak tebligat olarak kabul edilmektedir. Tebligatlar, resmi işlemler hakkında bir çeşit bilgilendirme ya da uyarı özelliğine sahiptir.

Ceza Muhakemesi Kanunu gereği yargı mensuplarınca dinlenecek kişiler usulüne uygun yapılacak davetiye ile çağrılır. Usulüne uygun çağrı, davetiyeyle yani tebligatla olur. Davetiye de çağrı nedeni, ne sıfatla çağrıldığı açıkça belirtilir kişi hakkında gelmezse zorla getirileceği yazılır. Adliyeden tebligat gelmesine rağmen, bu çağrı üzerine mahkemeye, savcılığa gitmeyen müşteki(şikayetçi), şüpheli, sanık, mağdur, tanık ve bilirkişi zor kullanılarak savcılık, hakim ve mahkeme karşısına çıkarılır. Zorla getirme kararı kişinin özgürlüğünü sınırlandıran bir koruma tedbiridir.

Uygulamada genellikle kolluk zorla getirme kararı verilen kişinin evine giderek zorla getirme emrini ilgili kişiye veya yakınına tebliğ etmekte, kişi kapıyı açmazsa dahi kanun gereği eve girememekte ihtar kağıdı bırakmaktadır. Zorla getirme kararı belirli bir tarihte hazır edilerek o tarihte dinlenmesi şeklinde verilebileceği gibi günsüz yani kişinin gece gündüz fark etmeksizin yakalanarak dinleneceği yerde hazır edilmesi şeklinde de verilebilir.

Adliyeden tebligat gelmesi ile usulüne uygun çıkarılan davetiye ile çağrılan; şüpheli, sanık, tanık ve bilirkişi hakkında zorla getirme kararı verilip bu kararı ile hazır edilemeyen kişiler hakkında sonrasında yakalama kararı çıkartılır.

Adliyeden tebligat gelmesi başlıklı makalemizdeki bilgilerin yanı sıra, gönderilen tebligatın üzerindeki bilgileri dikkatle okursanız gereken tüm bilgilerin yazılı olduğunu göreceksiniz. Eğer bu bilgilerin karmaşık veya anlaşılmaz olduğu düşüncesinde iseniz bir avukatın yardımını almalısınız. Elinizde tebligat ile birlikte adliyeye gittiğinizde Danışma Masasındaki görevliler de size yardımcı olacaktır.

İcra dairelerinden gelen evraklara da özellikle dikkat etmenizde fayda vardır. Örneğin evrağı almadığınız takdirde muhtarlığa bırakılan evrak, yasal anlamda size tebliğ edilmiş sayılacaktır. Eğer gelen evrak bir icra takibine ilişkinse, tebliğden itibaren işlemeye başlayan itiraz süresini kaçırmanız takibin kesinleşmesine ve ödeme yapma durumunda kalmanıza neden olacaktır. Adliyeden tebligat gelmesi ile gelen her yazının resmi bir iş sebebiyle gönderildiğini ve büyük ihtimalle süreli olduğunu unutmayınız. Mahkemeler, Cumhuriyet Savcılıkları ya da icra daireleri tarafından size gönderilen tebligatlar oldukça önemli hususlar içerebilir. Bu nedenle içeriğini okumalı ve sizden beklenen eylem varsa yerine getirmelisiniz. Aksi halde, özellikle hak düşürücü süreleri kaçırabilir ve kullanabileceğiniz haklarınızı kullanamama durumu ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Aşağıdaki çalışmalarımız da ilginizi çekebilir;

SGK Çıkış Kodu – İzmir Avukat

Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesindeki çalışanları korumak amacıyla, herhangi bir sebepten dolayı işinden ayrılan işçiden veya işverenden işten ayrılma durumu ile ilgili detaylı bilgi ister. Bu durum ile karşılaşıldığında yazılı açıklama yerine sistem tarafından tanımlanmış ve kanunda yeri olan işten çıkış kodları kullanılır. SGK çıkış kodu, çalışan bireylerin sahip olduğu haklar ve sözleşmelerinin doğru ve geçerli nedenlerle feshedilip feshedilmediğini kesinleştirir.

Sgk Çıkış Kodu Neden Önemlidir ?

SGK Çıkış kodunun seçimi sıradan uygulama değildir. Aksine, hem işveren hem de işçi için önemli sonuçları olan bir işlemdir. İşçinin kıdeme bağlı hakları, fesih sonrası takip edeceği yol ve işsizlik ödeneği alıp alamayacağı gibi hususlar doğrudan çıkış koduyla ilgilidir. Hatalı bir sgk çıkış kodu seçimi işçiyi veya işvereni mağdur edebileceği gibi her iki tarafı hukuken karşı karşıya getirebilecektir. Dolayısıyla SGK çıkış kodu seçilirken dikkatli olunması gerekmektedir.

Sgk Çıkış Kodu Nasıl Öğrenilir?

İşçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi durumunda işten hangi sgk çıkış kodu ile ayrıldığının resmi kayıtlara ne şekilde geçtiği merak ediliyorsa e-devlet kapısı üzerinden statünüze uyan 4A, 4B, 4C sigortalılık hizmet dökümü sayfasından öğrenilebileceği gibi en yakın SGK’ya ilgili kişi müracaat ederek öğrenebilir.

2023 Yılında Geçerli İşten Çıkış Kodları

1- Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
2- Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
3- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
4- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
5- Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
8- Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle (EYT çıkışlarında da bu kod kullanılacaktır)
9- Malulen emeklilik nedeniyle
10- Ölüm
11- İş kazası sonucu ölüm
12- Askerlik
13- Kadın işçinin evlenmesi
14- Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması
15- Toplu işçi çıkarma
16- Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli
17- İşyerinin kapanması
18- İşin sona ermesi
19- Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
20- Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
21- Statü değişikliği
22- Diğer nedenler
23- İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih
24- İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
25- İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih
26- Disiplin Kurulu Kararı ile fesih
27- İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih
28- İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih
29- (İptal edilmiştir)
​30- Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır.)
31- Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih
32- 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih
33- Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi
34- İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
36- KHK ile işyerinin kapatılması
37- KHK ile kamu görevinden çıkarma
39- 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş
40- 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış
41- Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler
42- İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
43- İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
44- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
45- İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.
46- İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
47- İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
48- İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
49- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
50- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

Yargıtay Kararları Işığında İşten Çıkış Kodunun Önemi

Bir yargı kararına konu olan uyuşmazlıkta, davacı işçi iş sözleşmesinin haklı veya geçerli bir neden olmaksızın sözlü olarak feshedildiğini ileri sürmüş; davalı ise yönetim hakkı kapsamında davacının haklarına helal gelmeksizin görev yerinin değiştirildiğini, davacının işe devam etmediğini, devamsızlık nedeniyle iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini savunmuştur. Yapılan yargılamada, her ne kadar işveren tarafından tutulan 01/04/2017- 07/04/2017 tarihlerini kapsayan devamsızlık tutanakları dosya kapsamında mevcut olsa da, davacının iş akdinin feshi tarihinde çalışmakta olan tanığının davacının çıkarıldığını beyan etmesi ve tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde davacının iş akdinin işveren tarafından yapılan görüşmede feshedildiği, fesihten sonra tutulan devamsızlık tutanaklarının hukuki bir hüküm ve sonuç doğurmayacağı, bu durum karşısında davalı işveren tarafından, terk ve devamsızlık iddiasının tereddüte yer vermeyecek şekilde kesin olarak ispatlanamadığı anlaşıldığından mahkemenin feshin geçersizliğinin tespitine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir (T.C. Gaziantep BAM, 14. HD., E. 2018/1895 K. 2019/488 T. 17.6.2019). Somut durumda sadece çıkış kodu dikkate alınarak inceleme yapılmamış, tüm olgu ve deliller dikkate alınarak işçinin iş güvencesi korunmuştur.

İşe iade talepli bir başka dosyada, davacı işçinin 13/06/2018 tarihli yazısı aynı tarihte davalı işverene ulaştığı halde davalı işverence SGK’ya 28/06/2018 tarihinde işten ayrılış bildirgesinin verildiği, davalı işverence dilekçenin işleme konulmamış olması ve işçinin işyerinde çalışmaya devam etmesi halinde gerçek bir istifadan söz edilemeyeceği, işverenin baskısı ile düzenlenen istifa dilekçesine değer verilemeyeceği, iş sözleşmesinin ikale ile feshedilebilmesi için sözleşmenin tüm objektif ve sübjektif esaslı unsurları üzerinde karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarının bulunmasının ve aynı zamanda işçiye ‘makul yarar’ın sağlanmasının gerektiği, davacı işçinin 13/06/2018 tarihli yazısı ile ‘kıdem ve ihbar tazminatımın ödenmesi kaydıyla’ talebi halinde, ikale teklifi (icap) olsa bile davacı işçi ve davalı işverenin iş sözleşmesinin tüm objektif ve subjektif esaslı unsurları üzerinde karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları ile kıdem tazminatı dışında işçiye ayrıca ‘makul yarar’ sağlanarak iş sözleşmesinin feshi konusunda anlaşmadıklarının anlaşıldığı, davalı işverence davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hakkının varlığı kabul edilerek kuruma 04 kod ile işten ayrılış bildirgesinin verildiği, işçinin istifası halinde kuruma 03 kod, bozma sözleşmesinin (ikale) varlığı halinde kuruma 22 kod (diğer nedenler) ile işten ayrılış bildirgesinin verilmesi gerektiği, bu durum karşısında, davalı işverence yapılan feshin geçersiz olduğu ve işçinin işe iadesinin gerektiği belirtilmiştir (Sakarya BAM, 10. HD., E. 2019/1846 K. 2020/857 T. 23.9.2020).

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin bir kararında, işçinin vefatından sonra yasal mirasçıları tarafından kıdem tazminatı talepli açılan işçilik alacağı davasında, işveren tarafından murise ait iki adet çıkış bildirgesinin verildiği, 27.05.2015 tarihli bildirgede işten çıkış kodunun 10 (ölüm), çıkış tarihinin ise 23.07.2015 olarak gösterildiği, ikinci çıkış bildirgesinde ise bildirimin 01.08.2015 tarihinde verildiği, işten çıkış kodunun 29 (ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık) olarak, çıkış tarihinin de 23.07.2015 tarihi olarak belirtildiği, murisin iş yerinde başka bir çalışanla gönül ilişkisi içinde olduğu ve bu durumun iş yerinde huzursuzluk çıkarttığına ilişkin tutanağın ise 10.07.2015 tarihinde tutulduğunun tespit edildiği, murise ait ölüm belgesi ve veraset ilamında ise işçinin ölüm tarihinin 23.07.2015 olduğu anlaşıldığı belirtilerek tüm bu kayıtlar ışığında her ne kadar muris hakkında iş yerinde yaşadığı gönül ilişkisi sebebi ile bir soruşturma yürütülmekte ise de söz konusu soruşturma bitirilmeden murisin öldüğü ve sözleşmenin ölüm ile son bulduğu kanaatine varılmasından hareketle davacıların kıdem tazminatı talebinin kabulü gerektiğine karar verilmiştir (Yargıtay Kararı – 22. HD., E. 2017/45845 K. 2020/8447 T. 1.7.2020).

İş Hukuku Kapsamında Hazırladığımız Diğer Çalışmalarımız;

İzmir İş Avukatı

İş Hukuku Kapsamında Hazırladığımız Diğer Çalışmalarımız;

İzmir İş Avukatı

Kazai Rüşt Davası – İzmir Avukat

Türk hukukuna göre erginlik yaşı 18’dir. Kazai rüşt kavramı ise yargı yolları ile kişinin ergin kılınmasıdır. Kazai rüşt davası ile bireyin 18 yaşını doldurmadan önce mahkeme kararıyla ergin kılınması sağlanır. Türk Medeni Kanunu m.12’de düzenlenen kazai rüşt kendi hayatını düzenleyebilecek, işlerini çevirebilecek olgunluktaki küçüğün işlerini tek başına üstlenmesini içermektedir. Küçük, kazai rüşt kararı ile ergin kılınarak bu üstlenmeyi sağlayabilecektir. Fakat kazai rüşt kararı için birtakım şartların varlığı aranmaktadır. Bu anlamda ilk olarak küçüğün kendi isteği, velisinin onayı ve mahkeme kararı gereklidir. Aynı zamanda küçüğün en az 15 yaşını tamamlamış olması, erginlik kararının küçüğün menfaatine uygun olması şartları da aranmaktadır. Küçük velayet altında değil de vesayet altında ise hem vesayet hem de denetim makamının izninin bulunması gerekecektir.

Kazai Rüşt Davası Şartları Nelerdir?

Kazai rüşt davası için gerekli şartların gerçekleşmesi halinde görevli ve yetkili mahkeme tarafından erginlik kararı verilecektir. Bu şartlardan yukarıda bahsetmekle birlikte yeniden göz atmak faydalı olacaktır. Kazai rüşt davası şartları:

• 15 yaşın tamamlanmış olması,
• Küçüğün talebinin bulunması,
• Velayet altında olan küçüğün velisinin izninin alınması,
• Vesayet altındaki küçük için vesayet ve denetim makamının izninin alınması,
• Verilecek olan kazai rüşt kararı küçüğün menfaatine uygun olmasıdır.

Küçüğün mahkemeye başvuru yaptığı tarihte 15 yaşını tamamlamamış olması mümkündür. Burada gerekli olan, karar anında 15 yaşın tamamlanmış olmasıdır. Küçüğün isteğinin bulunması şartını; fiil ehliyetsizliğini koruyan hükümlerden faydalanamayacak olması, ebeveynlerinin bakım ve gözetim yükümlülüklerinin kalkacak olması gibi kişiliğini yakından ilgilendiren hususların varlığı gerekli kılmıştır. İstekte bulunma şahsa bağlı bir hak olduğundan küçük kendi hür iradesi ile bu kararı vermelidir. Velayet makamı olan veli küçüğün anası ile babası olacaktır. Bu anlamda ikisinin de rıza göstermesi gerekmektedir. Son şart olan menfaate uygunluk ise hakimin takdir yetkisi ile ilgilidir. Hakim diğer şartların hepsi gerçekleşse dahi hakim bu kazai rüşt kararını küçüğün menfaatlerine aykırı bulursa kararı vermekten kaçınabilir.

Medeni Kanunun 12.maddesine göre; “Onbeş yaşını dolduran küçük, kendi isteği ve velisinin rızasıyla mahkemece ergin kılınabilir.”

Yargıtay kararları da 6100 s. HMK uyarınca çekişmesiz yargı işlerinden olan kazai rüşt kararı davasında uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesini öngörmektedir. (T.C. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Esas No:2011/13317 Karar No:2011/13407 K. Tarihi:30.12.2011) Dolayısıyla kazai rüştgörevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.

Kazai Rüşt Davası Yargılama Usulü

Öncelikle kazai rüşt davasında, küçüğün nüfus kaydı istenerek on beş yaşının tamamlanıp tamamlanmadığı incelenir. Sonrasında, ergin kılınma talebinde küçüğün bir menfaatinin bulunup bulunmadığı, eğer izin verilmezse bir hak kaybı ya da zararın doğup doğmayacağı tanık ve gerekirse bilirkişi görüşüyle araştırılır. Küçüğün ayırt etme gücüne sahip olup olmadığı doktor raporuyla tespit edilir. Hakim erginliğe karar verirse aynı zamanda küçüğün hangi tarihten itibaren ergin (reşit) sayılacağını da tespit ve ilan eder.

Kazai Rüşt Davasının Sağladığı Menfaatler

Kazai rüşt davası, küçüğün menfaatine olan eğitim, vatandaşlığın kazanılması veya kaybı, okul başvurusu vb. durumlarda yasal anlamda erginlik şartının getirildiği durumlarda kullanılabilmektedir. Bir başka anlatımla kazai rüşt davası, kişiye kanunda ‘’erginlik’’ şartı aranan durumlarda fayda sağlar. Bunu dışında, kanunda bazı durumlarda ayırt etme gücü ve erginliğin yanı sıra ‘’18 yaş’’ sınırı mevcuttur. Kazai rüşt davası, bu anlamda küçüğe fayda sağlamaz. Zira kazai rüşt davası küçüğün yaşını büyütmez, mevcut yaşı ile kanun karşısında yetişkin olmasının yolunu açar. Örneğin 16 yaşındaki küçük, kazai rüşt davası ile ergin kılınabilir; fakat kazai rüşt davası ile ergin kılınmış olsa dahi evlenme yaşını tamamlamadıkça evlenemez. Yargısal anlamda verilen kazai rüşt kurucu yenilik doğuran bir haktır. Bunun anlamı ise, kesindir ve geri alınamaz.

Benzer ilginizi çekebilecek yazılarımız;

İzmir Boşanma Avukatı

İcra Hukukunda Süreler – İzmir İcra Avukatı

İcra ve İflas Hukuku bakımından kanunda düzenlenen süreler büyük önem kazanmaktadır. Çünkü etkin bir icra takibinin yapılabilmesi için süre çok uzun tutulmamalı ve böylece taraflar uzun bir süre, bu sürecin içerisinde bulunmak zorunda kalmamalıdır. Tüm bu sebeplerle İcra ve İflas kanununda çeşitli amaçlarla düzenlenmiş olan sürelerin varlığından söz etmek gerekecektir. İcra hukukunda itiraz süresi, haciz isteme süresi, satış isteme süresi, şikayet süresi vb. iş ve işlemlerin yapılması için icra ve iflas kanununda bir takım süreler belirlenmiştir. Bu süreler taraflar için ve cebri icra organları için süreler olarak iki şekilde düşünülebilir.

A. Taraflar İçin Olan Süreler Nelerdir?

Alacaklı ve borçlu taraflar için konulmuş sürelerdir. Kanunda ilgililer için belirlenen icra hukukunda süreler hak düşürücü sürelerdir. İlgili kişiler, yapmak istedikleri işlem için kanunda öngörülen süreler içerisinde işlem yapmazlarsa o işlemden beklenen faydayı sağlama imkanını kaybetmektedir. Örneğin, alacaklı kişi borçlunun taşınmazına haciz koymuş ise hacizli malın satışını icra hukukunda süreler kapsamında 1 yıl içerisinde talep etmelidir. Alacaklı kişi tarafından icra hukukundaki süresi içerisinde hacizli malın satışı istenmez ise hacizli mal üzerindeki haciz kalkar.

B. Cebri İcra Organları İçin Olan Süreler Nelerdir?

Kanunda belirtilen diğer süreler, cebri icra organları için belirlenen sürelerdir. Cebri icra organları için belirlenen süreler hak düşürücü süreler değildir. Bunun anlamı, tarafların aksine cebri icra organlarında süresi geçtikten sonra yapılan işlemler de geçerli sayılmaktadır. Eğer söz konusu işlem bakımından kendisine bir takdir yetkisi tanınmamışsa, cebri icra organı, (örn. hakim) bu işlemi kanunda belirtilen süre içerisinde yapmak mecburiyetindedir. Ancak cebri icra organı işlemi kanunda belirtilen süre içerisinde yapmazsa bu süreler niteliği itibariyle hak düşürücü süreler olmadığından dolayı işlem hükümsüz olmayacak, aksine geçerli bir işlem olarak kabul edilecektir. Ancak elbette taraflardan biri işlemin süresi içinde yapılmamasından dolayı zarar görmüşse, bu zararın giderilmesini talep etme hakkına da sahiptir.

Sürelerin Hesabı Nasıl Yapılır?

İcra İflas Kanununda da, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nda olduğu gibi gün, ay ve yıl hesabı belirtilmektedir. Sürelerin nasıl hesaplanması gerektiği konusu İcra ve İflas Kanunu madde 19’da düzenlenmiştir. Buna göre bir işlemin yapılması için “gün” bazında bir müddet verilmişse burada ilk gün hesaba katılmayacaktır. Eğer müddet ay ve sene bazında verilmişse, süre ayın veya senenin kaçıncı gününde işlemeye başladıysa sona ereceği ay veya senenin aynı gününde bitecektir. Ancak sürenin biteceği ayın sonunda böyle bir gün bulunmuyorsa o zaman o ayın son gününde bitecektir. Diğer bir yandan, verilen sürenin son günü eğer tatil gününe rastlıyorsa bu durumda da süre tatili takip eden günde sona erecektir. Bu süre, son günün tatil saatinde bitmiş sayılacaktır. Her işlem için kanunda ayrı ayrı süreler ve sürelerin başlama tarihleri belirtilmiştir.  Kanunda belirlenen hali ile süreleri inceleyecek ve örnekleyecek olursak:

1. İcra hukukunda ay veya yıl olarak belirtilen süreler, ayın veya yılın kaçıncı günü işlemeye başlamış ise, biteceği ay veya yılın aynı gününde biter. Örneğin 30 Nisan 2023 tarihinde işlemeye başlayan 1 yıllık süre, 30 Nisan 2023 günü mesai bitimi saatinde biter.
2. İcra hukukunda gün olarak hesaplanan sürelerde, ilk gün hesaba katılmaz. Örneğin 2 Nisan Salı günü tarafınıza ulaşan bir ödeme emrinde yedi günlük itiraz süresi, 3 Nisan çarşamba günü işlemeye başlar ve itiraz süresi 9 Nisan salı günü mesai bitiminde biter.
3. Ay veya yıl olarak belirtilen bir süre, ay sonuna doğru işlemeye başlar ve biteceği ayın sonunda öyle bir gün yok ise, o ayın son gününde biter.
4. İcra hukukunda sürelerin içerisinde kalan resmi tatil günleri süreye dahildir.
5. İcra hukukunda sürelerin hesaplanmasında, sürenin başlamasına rastlayan tatil günleri de hesaba katılır. Örneğin cumartesi elinize ulaşan bir ödeme emrinde itiraz süresinin ilk günü pazar günüdür. İtiraz süresi pazar günü işlemeye başlar.
6. Sürenin son günü resmi tatile denk geliyor ise süre, tatili takip eden ilk iş gününün mesai bitiş saatinde son bulur.  İstisna : İcra daireleri ve icra mahkemelerinde adli tatil hükümleri uygulanmaz.

Görüldüğü gibi, İcra ve İflas Kanununda düzenlenen sürelerin çok büyük bir kısmı icra takibinin tarafları için düzenlenmiştir. Bu süreler nitelikleri itibariyle hak düşürücü sürelerdir. Dolayısıyla işlem eğer kanunda belirtilmiş olan süre içerisinde yapılmazsa, bu süreden sonra bir daha yapılmaları olanaksızdır.

İlginizi çekebilecek benzer çalışmalarımız;