Yoksulluk Nafakası Nedir? | İzmir Boşanma Avukatı

Yoksulluk Nafakası Nedir?

Yoksulluk nafakası, boşanma ile sonlanan evlilik sebebiyle yoksulluğa düşecek olan ve diğer eşe oranla daha az kusurlu olan eşin mahkeme aracılığıyla karşı taraftan talep ettiği bir nafaka türüdür. Yani bu nafaka türünde eşler, kendileri için nafaka talep etmektedir.

Türk Medeni Kanunu Madde 175’te yoksulluk nafakasına ilişkin bazı özellikler düzenlenmiştir:
(1) Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
(2) Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.

Yoksulluk Nafakası Şartları Nelerdir?

1. Boşanma kararı verilmiş olmalıdır ve bu kadar kesinleşmiş bir karar olmalıdır.
Boşanma kararının kesinleşme şerhi adı verilen şerh ile kesinleşmesinden bahsedilmektedir. Boşanma kararı istinaf/temyiz aşamasında olmamalıdır.

2. Nafaka talep eden eş, yoksulluğa düşecek olmalıdır.
Örneğin her iki eşin de meslek sahibi olması, çalışıyor olması durumunda boşanırken birbirlerinden yoksulluk nafakası talep edemeyeceklerdir. Zira boşanma ile yoksulluğa düşmeyecekleri aşıktadır.

3. Yoksulluğa düşecek olan eş nafaka için talepte bulunmalıdır.
Örneğin çocuklarını yetiştirmek için işini bırakan bir anne eş ve çalışıp aileye bakan bir baba eş olsun. Bu durumda anne eşin boşanma ile yoksulluğa düşecek olması muhtemeldir. Bu nafakayı alması içinse talepte bulunmalıdır. Hakim, kendiliğinden durum ve şartları inceleyerek nafakaya hükmedemez.

4. Nafaka talep eden eşin kusuru, kendisinden nafaka talep edilen eşin kusurundan fazla olmamalıdır.
Örneğin boşanma sebebi şiddet ise, şiddet uygulayan taraf nafaka talep edemeyecektir.

5. Hükmedilecek nafaka miktarı, nafaka yükümlüsü olan eşin maddi gücüne oranlı olacak şekilde belirlenmelidir.
Aylık 4.000,00 TL maaş alan eşten, aylık 1.500,00 TL nafaka talebi maddi güçle orantısızdır.

Yukarıda sayılan şartların gerçekleşip gerçekleşmediği, boşanma davasının kesinleştiği tarihe göre değerlendirilmektedir.

Yoksulluk Nafakası Nasıl Talep Edilir?

Yoksulluk nafakası, aşağıda belirtilen üç şekilde talep edilebilmektedir:

1. Boşanma istemi ile aynı dava dilekçesinde,
2. Boşanma davası devam ederken sözlü olarak,
3. Boşanma davası sonuçlandıktan sonra bağımsız bir dava ile

Yoksulluk Nafakası Ne Kadar Olur?

Yoksulluk nafakasının miktarı konusunda maktu bir tarife belirlenmemiştir. Yine aynı şekilde kanun hesaplama konusunda bir formül ortaya koymamıştır. Bu konuda hakime takdir yetkisi tanınmıştır. Belirlenecek miktarın alt sınırı bulunmadığı gibi üst sınırı da bulunmamaktadır.
Nafaka miktarının belirlenmesi birçok faktöre bağlıdır. Bunlardan en önemlisi de tarafların ekonomik durumlarıdır. Nafaka miktarı, yoksulluk tehlikesiyle karşılaşan eşin bu tehlikeden kurtulmasını sağlayacak miktarda olmalıdır. Yoksulluk kavramına ve bu kavramın kapsamına değinmiştik. Buradan çıkan sonuç ise kişilerin kültür, ulaşım, sağlık ve eğitim gibi ihtiyaçları yani hayat biçimleri de nafaka miktarının belirlenmesinde önemli bir etkendir. Ancak bu miktar belirlenirken nafaka ödeyecek olan tarafın mali gücü de göz önüne alınır. Nitekim nafaka miktarı, nafaka ödeyecek olan tarafın mali gücüyle orantılı olmalıdır.  Örneğin nafaka miktarı, nafaka ödeyen kişinin yoksulluk tehlikesiyle karşılaşmasına sebep olmamalıdır.
Birçok etmen göz önünde tutulacak, bilirkişilerden yardım alınacak ve miktar hakim tarafından nihai olarak belirlenecektir.

Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması Nasıl Olur?

Yoksulluk nafakası kural olarak süresiz bir nafakadır. Ancak belirli şartların gerçekleşmesi halinde sona ermesi mümkündür. Yoksulluk nafakasının sorumluluğu bakımından, beş adet sona erme nedeni sayabiliriz:

1) Nafaka alacaklısının ölümü ile sona erebilir. 

İrat şeklinde ödenen nafaka, taraflardan birinin ölmesi ile ortadan kalkar. Nafaka alacağı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan oluğu için alacaklının ölmesi halinde mirasçılar tarafından istenmesi mümkün değildir. Ancak mirasçılar nafaka alacağının muaccel kısmının ödenmesini isteyebilmektedirler.

2) Nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi ile sona erebilir.

Yeniden evlenen tarafın alacaklı olan taraf olması gerekmektedir. Eğer nafaka borçlusu yeniden evlenirse bu nafaka bakımından sona erme sebebi değildir. Nafaka alacaklısı yeniden evlenip boşandığı takdirde ilk eşinden kesilen yoksulluk nafakasının bağlanmasını isteme hakkına sahip değildir. Sadece yeni boşandığı eşinden yoksulluk nafakası talep etme hakkına sahip olacaktır.

3) Nafaka alacaklısının resmi olarak evlenmemiş olmasına karşın biriyle evliymiş gibi hayat sürmesiyle sona erer.

Nafaka borçlusu açacağı bir dava ile mahkemeden durumun tespit edilmesini isteyebilir.

4) Nafaka alacaklısının yoksulluğunun ortadan kalkması ile sona erebilir.

Maddi durumunun iyileşmesi, yeni bir işe girmesi, yüklü bir miras sahibi olması gibi durumlarla artık nafakaya ihtiyacı kalmayabilir.

5) Alacaklının haysiyetsiz bir yaşam sürüyor olması nedeniyle sona erebilir. 

Haysiyetsiz yaşam sürmeden anlaşılması gereken ahlaki değerlere aykırı bir yaşam sürmektir. Örneğin kişinin kadın ticareti yapması, uyuşturucu bağımlısı olması, alkolik olması gibi durumlarda nafaka kesilebilir. Bu durumun devamlı olması ve nafaka borçlusu açısından onur kırıcı bir davranış olması gerekmektedir.

Nafaka borçlusu açacağı bir dava ile mahkemeden yukarıdaki durumların tespit edilmesini isteyebilir. Tespitle birlikte nafakaya son verilir.

Nafakanın verilmesi ve sona erdirilmesi talepleriniz için detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık için bizimle iletişime geçin.

Benzer ilginizi çekebilecek yazılarımız;

İzmir Boşanma Avukatı