Etiket arşivi: Senet

Senette Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Bir Cevap Yazın
Senette Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Senette Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Senette Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar | İzmir İcra Avukatı | İzmir Hukuk Bürosu

Kambiyo senetleri kanunda poliçe, bono ve çek olmak üzere sınırlı olarak sayılmıştır. Senet de bu sınırlı araçlardan biri olup borç ilişkilerinde sıkça kullanılır.  Senede ilişkin bir icra takibi yapılırken ilk olarak bakılması gereken senedin kambiyo vasfına haiz olup olmadığıdır.

 1. Senedin Zorunlu Unsurları  

Bir senet, öncelikle bono veya emre yazılı senet kelimesini, kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödeme vaadini ve senedin düzenlenme tarihini ile imzayı içermelidir. 

  • Senedin vadesi, ödeme yeri ve düzenleme yeri ise kanunen esaslı olmayan şekil şartlarıdır. Yani bu hususların eksikliği senedi geçersiz kılmaz. Vadesi olmayan bir senet, görüldüğünde ödenmmesi şart olan senet sayılır. 
  • Rakamla ve yazıyla farklı vade içeren senetler ise batıldır (hukuken geçersizdir). Farklı bedel içermesi durumunda, yazıyla olan miktar dikkate alınır.
  • Senette düzenleme yeri ve ödeme yeri yazılı değil ise borçlunun adının yanında yazılı olduğu adres düzenleme yeri ve ödeme yeri sayılır.  

Senede ayrıca faiz, yetkili mahkeme, malen – nakden kaydı eklenebilir.  Malen ve nakden ifadesi senedin ne karşılığında verildiği anlamını taşır. Olası bir yargı durumunda ispat açısından önemlidir.

 2- Protesto Nedir? 

Türk Ticaret Kanunu 714. maddesine göre; kabul etmemenin veya ödememenin, kabul etmeme veya ödememe protestosu denilen resmî bir belge ile belirlenmesi zorunludur. Kanunun 715. maddesine göre protestonun 716. maddede belirtilen şekil ve surette noterlikçe düzenlenmesi gerekir. Yine kanunun 730. maddesine göre hamil (senet alacaklısı) ödememe protestosu düzenlemez ise lehtar ve cirantaya başvuru hakkını kaybeder.

Görüldüğü üzere senetlerde; keşideci ve keşideci kefilleri (avaller) haricinde başka senet borçluları yani cirantalar var ise senedin protesto edilmemesi halinde senet alacaklısı (hamil) senette ciranta ve lehtar olarak bulunan borçlulara müracaat hakkını kaybeder. Yani bu kişilerden senet alacağını talep ve tahsil edemez.

Senetlerde cirantanın sorumluluğuna gidebilmek için vadeden itibaren 2 iş günü içinde keşideciye protesto çekilmesi zorunludur. Aksi halde cirantalara müracaat edilemez.

  •  Önemli bir husus: Keşideci senet üzerine “protestosuz” “gidersiz” kaydı düşerse protesto çekmeye gerek kalmaz.

3-Senette Zamanaşımı

TTK m.749 Uyarınca; senette keşideciye karşı zamanaşımı vadeden itibaren 3 yıldır. Hamilin, cirantaların sorumluluğuna gidebilmesi için protesto tarihinden veya senette “gidersiz iade olunacaktır” kaydı varsa vadenin dolduğu tarihten itibaren bir yıl içinde takip başlatılmalıdır. Ödeme yapan cirantanın diğer cirantaya rücu etme hakkı ise 6 aylık süreye tabidir.

4- Senet Düzenlenirken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

  • Senedi, borçlu olan taraf kendi el yazısıyla düzenlemelidir.
  • Senede imza atılmadan mutlaka iki taraf da okumalıdır.
  • Senet imzalandıktan sonra borçlu olan mutlaka fotokopisini almalıdır.
  • Eğer senede dair ayrıca hazırlanmış bir sözleşme varsa her nüshasından birer tane taraflarda bulunmalıdır.
  • Senet ödendiğinde özellikle imza kısmı oradan yırtılıp atılmalı,
  • Üzerine bedeli ödenmiş, tahsil edilmiştir kaydı düşülmeli;
  • Mümkünse şu tarihli şu tutarlı senede ilişkin hazırlanan diye not düşülerek makbuz  alınmalıdır. 
  • Ödense bile senet bir süre muhafaza edilmeli, ileride doğabilecek anlaşmazlık sahte senet olaylarına karşı önlem alınmalıdır.
  • Boş senede kesinlikle imza atılmamalıdır.

5- Ödenmeyen Senette İcra Takibi Usulü 

Senedin vaadedilen tarihte ödenmemesi durumunda ilk yapılacak şey, protesto edilmesidir. Protesto işlemi bankalar aracılığı ile noter tarafından yapılmaktadır. Senedi kasasında saklayan banka, borçlunun 2 gün içerisinde borcunu ödememesi durumunda noter aracılığı ile protesto çeker. Bu, ödeme yapılmasının talep edilmesi anlamına gelmektedir. Kredi notunun düşmesini istemeyen borçlu bu durumda borcunu ödeyecektir. 

Ancak ödeme yapılmaması durumunda ikinci bir yol daha bulunmaktadır. Bu da senedin icra yolu ile tahsilidir.

Senede dayalı bir icra takibini,

  • borçlunun ikametgahında
  • bonoda belirtilen ödeme yerinde
  • düzenleme yerinde
  • bonoda belirlenen yetkili icra dairesinde başlatılabilir.(tüzel kişi olmak koşuluyla)

İcra takibinin kesinleşmesinden sonra alacaklı taraf borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine haciz tatbik edebilecektir. Hacizlerin uygulanması sonucunda alacaklının alacağına kavuşması daha kolaylaşacaktır. 

Senedinin ödenmemesine karşılık, takip başlatmak isteyen senet alacaklısının, icra takip işlemlerinin doğru ve hızlı şekilde yürütülebilmesi için, muhakkak icra avukatından danışmanlık alması gerekir.

Konuya ilişkin uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek benzer çalışmalarımız;

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: info@efeshukuk.com

Telefon: +90 553 463 7079

Senet İle İspat Zorunluluğu

Bir Cevap Yazın

Yazılı Delil İle İspat Zorunluluğu | Senet ile İspat Zorunluluğu | Yazılı Delil İle İspat İstisna | Yazılı Delil İle İspat İstisnaları | İzmir Avukat | Dava Avukatı | İzmir Hukuk Bürosu | Efes Hukuk Bürosu

Belge Nedir? Senet Nedir?

Belge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında uyuşmazlık konusu olayları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları ifade etmektedir. (Madde 199)

Senet İle İspat Zorunluluğu

Bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri ikibinbeşyüz Türk Lirasını (2021 yılı için 4.880 TL) geçtiği takdirde senetle ispat olunması gerekir. Bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri ödeme veya borçtan kurtarma gibi bir nedenle ikibinbeşyüz Türk Lirasından (2021 yılı için 4.880 TL) aşağı düşse bile senetsiz ispat olunamaz. (Madde 200)

Senede Karşı Tanıkla İspat Yasağı

Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında senede bağlı her çeşit iddiaya karşı ileri sürülen ve senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki işlemler ikibinbeşyüz Türk Lirasından (2021 yılı için 4.880 TL) az bir miktara ait olsa bile tanıkla ispat olunamaz. (Madde 201) Söz konusu kanun maddesinde yer verilen değer her yıl güncellenmektedir.

20172018201920202021
2.590 TL
2.960 TL3.660 TL4.480 TL4.880 TL
Senet İle İspat Yasağı Parasal Sınırları

Tanık Dinletilmesine Muvafakat

Her ne kadar belirtili bedellerin altında kalan uyuşmazlıklarda yazılı delil ile ispat koşulu aranmakta ise de; karşı tarafından açık muvafakatinin alınması durumunda senetle ispatı gereken hususlarda birinci fıkradaki düzenleme hatırlatılarak tanık dinlenebilir.

Senetle İspat Zorunluluğunun İstisnaları

Karşı tarafın açık muvafakatinin yanı sıra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 203 kapsamında tanık ile ispat yasağına bir takım istisnalar düzenlenmiştir. Şöyle ki:

  • Altsoy ve üstsoy, kardeşler, eşler, kayınbaba, kaynana ile gelin ve damat arasındaki işlemler.
  • İşin niteliğine ve tarafların durumlarına göre, senede bağlanmaması teamül olarak yerleşmiş bulunan hukuki işlemler.
  • Yangın, deniz kazası, deprem gibi senet alınmasında imkânsızlık veya olağanüstü güçlük bulunan hâllerde yapılan işlemler.
  • Hukuki işlemlerde irade bozukluğu ile aşırı yararlanma iddiaları.
  • Hukuki işlemlere ve senetlere karşı üçüncü kişilerin muvazaa iddiaları.
  • Bir senedin sahibi elinde beklenmeyen bir olay veya zorlayıcı bir nedenle yahut usulüne göre teslim edilen bir memur elinde veya noterlikte herhangi bir şekilde kaybolduğu kanısını kuvvetlendirecek delil veya emarelerin bulunması hâli.

Yakın Akrabalar Arasın Yazılı Bir Sözleşme İmzalanması Durumunda Tanık İle İspat İmkanı Tanınmamaktadır

Mahkemece davacının iddiasını kanıtlamakla yükümlü olduğu davacının yemin teklifi üzerine davalıların borç parayı inkar etmeleri neticesinde davanın reddine karar verilmiştir. Kural olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 201. maddesiyle Senede bağlı her çeşit iddiaya karşı ileri sürülen ve senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki işlemler ikibinbeşyüz Türk lirasından az miktara ait olsa bile tanıkla ispat olunamaz.

Ne var ki, kural böyle olmakla birlikte Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 203. maddesinde yazılı yakın akrabalar arasındaki hukuki işlemlerin tanıkla ispat edilebileceği kabul edilmiştir. Anılan maddede yazılı yakın akrabalar arasında senet ( yazılı belge )alınmasındaki manevi imkansızlık kanunla varsayılmış ve böyle bir istisnai düzenlemeye gerek görülmüştür. Yakın akrabalar arasındaki hukuki işlemlerin tanıkla ispat edilebilmesi için miktar ve değer bakımından bir sınırlandırma getirilmediği gibi, manevi imkansızlığın da ayrıca iddia ve ispat edilmesine de gerek yoktur.

Ancak, yakın akrabalar arasındaki bir hukuki işlem senede bağlanmış veya yazılı delil sözleşmesi yapılmışsa, artık manevi imkansızlıktan söz edilemeyeceğinden, senedin aksinin tanıkla ispatlanmasına imkan tanınmamaktadır. Bunun dışında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 203/1 maddesinde belirtilen yakın akrabalar arasındaki hukuki işlemlerin miktar ve değeri ne olursa olsun tanıkla ispatı olanaklıdır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun istikrar kazanmış uygulaması da bu yoldadır. ( YHGK.nun 19.3.2003 gün 2003/13-174-181 Sayılı ilamı, YHGK.nun 9.10.1985 gün ve 1984/13-255 E. 1985/797 K.sayılı ilamı; YHGK.nun 23.1.1985 gün ve 1983/3-25 E. , 1985/3K sayılı ilamı ).

YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2015/41137 K. 2017/4373

Delil Sözleşmesi

Karşı tarafın açık rıza ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 203’ün yanı sıra taraflar aralarında akdedecekleri geçerli bir delil sözleşmesi ile birlikte tanık deliline dayanabileceklerini düzenleyebilirler. Delil sözleşmesi ile taraflar yazılı olarak veya mahkeme önünde tutanağa geçirilecek imzalı beyanlarıyla kanunda belirli delillerle ispatı öngörülen vakıaların başka delil veya delillerle ispatını kararlaştırabilecekleri gibi; belirli delillerle ispatı öngörülmeyen vakıaların da sadece belirli delil veya delillerle ispatını kabul edebilirler.

Detaylı bilgi veya sorularınız için bizim ile iletişim‘e geçebilirsiniz.

Aşağıdaki çalışmalarımız da ilginizi çekebilir;

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: info@efeshukuk.com

Telefon: +90 553 463 7079

Senette Zamanaşımı Nedir? Bono & Çek Zamanaşımı

Bir Cevap Yazın

Senette Zamanaşımı Nedir? | Bono & Çek Zamanaşımı | İcra Avukatı | İzmir Avukat | İzmir Hukuk Bürosu

Çek ve Bono ticari hayatın vazgeçilmez enstrümanlarından biri. Poliçe ile birlikte bu evraklar aynı zamanda Kambiyo Senetleri olarak tanımlanmakta olup; kamu güveni niteliği taşıması için yasa koyucular tarafından icra kabiliyeti yüksek özellikler ile donatılmışlardır. Peki, çek ve bononun zamanaşımı süresi nedir?

BONODA ZAMANAŞIMI

  • Hamilin düzenleyene karşı açacağı davalar bonoda senedin vadesinden itibaren 3 (üç) yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
  • Hamilin cirantalara karşı açacağı davalar ise protesto tarihinden itibaren 3 (üç) yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
  • Ödeyen kişinin kendisinden öncekilere karşı açacağı davalar ise, bonoyu ödediği veya bononun dava yolu ile kendisine karşı öne sürüldüğü tarihten itibaren 6 (altı) ay geçmekle zamanaşımına uğrar.

Türk Ticaret Kanunu

MADDE 749–(1) Poliçeyi kabul edene karşı ileri sürülecek poliçeden doğan istemler,vadenin geldiği tarihten itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (2) Hamilin, cirantalarla düzenleyene karşı ileri süreceği istemler, süresinde çekilen protesto tarihinden veya senette “gidersiz iade olunacaktır” kaydı varsavadenin dolduğu tarihten itibaren bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (3) Bir cirantanın başka cirantalarla düzenleyen aleyhine ileri süreceği istemler, cirantanın poliçeyi ödediği veya poliçenin dava yolu ile kendisine karşı ileri sürüldüğü tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.

ÇEKTE ZAMANAŞIMI

  • Hamilin cirantalar ve düzenleyene karşı açacağı davalar ise ibraz süresinin bitiminden itibaren 3 (üç) yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
  • Çek borçlularından birinin diğerine karşı açacağı davalar ise, çeki ödediği veya çekin  dava yolu ile kendisine karşı ileri sürüldüğü tarihten itibaren 3 (üç) yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Türk Ticaret Kanunu

MADDE 814-(1) Hamilin, cirantalarla düzenleyene ve diğer çek borçlularına karşı sahip olduğu başvurma hakları, ibraz süresinin bitiminden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (2) Çek borçlularından birinin diğerine karşı sahip olduğu başvurma hakları, bu çek borçlusunun çeki ödediği veya çekin  dava yolu ile kendisine karşı ileri sürüldüğü tarihten itibaren üç yıl  geçmekle zamanaşımına uğrar.

Konuya ilişkin daha detaylı bilgi almak veya hukuki uyuşmazlıklarınıza ilişkin danışmanlık almak için İletişim sayfası üzerinden bize ulaşabilirsiniz.

Ticaret Hukukuna ilişkin diğer ilginizi çekebilecek çalışmalarımız;

İzmir Ticaret Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: info@efeshukuk.com

Telefon: +90 553 463 7079