Ticari Defterlerin Kaybolması – İzmir Avukat

Türk Ticaret Kanunu kapsamında basiretli olarak nitelendirilen tacirlerin ticari defter ve belgeleri en az 10 (on) yıl süre ile saklama yükümlülüğü getirilmiştir. Söz konusu belgelerin kaybolması durumunda başta Vergi Dairesi olmak üzere birçok kurum ile problemler yaşanılabileceği gibi, makul bir gerekçelendirilmenin yapılamaması durumunda tacir hakkında Vergi Usul Kanunu madde 359 kapsamında hapis cezası dahi söz konusu olabilir. Bu sebep ile tacirlerin saklamak ile yükümlü oldukları belgelerin kaybolması durumunda vakit kaybetmeksizin bir zayi belgesi alması önem arz etmektedir.

Türk Ticaret Kanunu Madde 87/2

Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.

05.07.2022 Tarihinde gerçekleştirilen değişiklik ile 15 günlük hakdüşürücü süre 30 (otuz) gün olarak değiştirilmiştir.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/07/20220705-1.pdf

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Saklamakla yükümlü olunan belgelerin kaybolması durumunda, ticari işletmenin bulunduğu yer ticaret mahkemesine dava açılması gerekmektedir.

Hak Düşürücü Süre

Türk Ticaret Kanunu ve ilgili Yargıtay kararları kapsamında, davanın 30 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılması gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Burada 30 günlük hak düşürücü süre durumun hak sahibi kimselerce öğrenildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Emsal mahkeme kararlarında sürenin aşılması akabinde açılan davalarda hak düşürücü sürenin geçmiş olduğundan bahis ile ret kararı verildiği görülmektedir.

Davanın Tarafları

Ticaret mahkemesinde açılan, zayi belgesi taleple dosyanın bir karşı tarafı bulunmaması sebebi ile hasımsız olarak açılmalıdır.

Defter, Kayıt veya Belgeleri Gizleme Suçu

Tacirlerin saklamak ile yükümlü oldukları belgeleri kaybolduklarından haberdar olmalarından itibaren en geç 15 gün içerisinde zayi belgesi talep etmeleri gerekecektir. Aksi takdirde, olası bir soruşturmada Vergi Usul Kanunu Madde 359 kapsamında hapis cezası ile karşılaşma ihtimalleri söz konusu olabilir.

Vergi Usul Kanunu Madde 359 –  

a) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;

1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,

2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, 

Hakkında on sekiz aydan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Ticaret Hukukuna ilişkin diğer ilginizi çekebilecek çalışmalarımız;

İzmir Ticaret Avukatı