HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) ve Hapis Cezasının Ertelenmesi

HAGB | Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılası | Ceza Avukatı | İzmir Avukat | İzmir Avukatlık Bürosu

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) ve Hapis Cezasının Ertelenmesi konuları ile karıştırılabilen Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi hakkında;

Kamu davası, takibi şikayete bağlı suçlarda şikayet şartının gerçekleşmesiyle; takibi şikayete bağlı olmayan suçlarda ise suç haberinin alınması üzerine, Cumhuriyet savcısının suç ile ilgili gerekli araştırmaları yaparak uyuşmazlığı yargı önüne taşımasıdır.

Cumhuriyet savcısı, suç işlendiğinde araştırma yapmak, delil toplamak ve dava açmak, davayı sonuna kadar takip etmek zorundadır. Türk Ceza Kanununun 170. maddesinde yazılı bu kural, ceza davasının mecburiliği ilkesidir. Kamu davasının mecburiliği ilkesinin istisnası, Cumhuriyet savcısının kamu davası açılmasının ertelenmesi kararı vermesidir.

Kamu davası açılmasının ertelenmesi ile ceza erteleme veya infazın ertelenmesi kavramları sıklıkla karıştırmakla birlikte; ceza erteleme, mahkumiyet neticesinde verilen hapis cezasına cezaevinde infaz edilmemesi, dışarıda denetim süresi içinde geçirilmesi; infazın ertelenmesi ise kesinleşen hapis cezasının infazının ertelenmesi, yani hükümlünün cezasını cezaevinde infaz edeceği tarihin ertelenmesi anlamına gelmektedir.

Kamu davasının açılmasının ertelenmesi ise ; kamu davası açmak için yeterli şüpheye ulaşan savcının iddianame düzenleyerek kamu davası açması yerine şüpheli hakkında dava açmayı 5 yıl süreyle ertelemesidir.

Şartları

Ceza muhakemesi usulü kanununun 171/2. maddesi “Uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet Savcısı, üst sınırı 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süreyle ertelenmesine karar verebilir” şeklindedir. Yine kanunun 171/3. maddesinde kamu davasının açılmasının ertelenmesinin şartları düzenlenmiştir.

Buna göre aşağıdaki şartlar birlikte gerçekleşmelidir:

1. Suçun konusu ön ödeme ve uzlaştırma kapsamında bir suç olmaması
2. Suçun adli para cezası veya üst sınırı 3 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren suçlardan olması
3. Şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası ile mahkûm olmamış bulunması
4. Yapılan soruşturmanın, kamu davası açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi
5. Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması
6. Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı ve Cumhuriyet savcısı tarafından tespit edilen zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmiş olması

Kanunun 171/6. maddesi;
a) Suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,
b) Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar,
c) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar söz konusu ise kamu davası açılmasının ertelenmesine karar verilemeyeceği düzenlenmiştir.

HAGB Kararına İtiraz

Suçtan zarar gören veya şüpheli, bu karara 173 üncü madde hükümlerine göre itiraz edebilir. Suçtan zarar gören veya şüpheli kamu davasının açılmasının ertelenmesine dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.

Yükümlülükler Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmediği takdirde, kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmesi halinde kamu davası açılır. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez.

Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturma ile bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.

Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçlarında Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi

Türk Ceza Kanunu’nun 191. maddesinde düzenlenen suçlardan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında Ceza Muhakemesi Kanununun 171. maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.

Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.

Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, hâlinde, hakkında kamu davası açılır.

Erteleme süresi içinde işlenen uyuşturucu madde kullanma, kullanmak için satın alma, bulundurma veya kabul etme suçu için ayrı bir soruşturma açılmaz. Erteleme süresi içinde ikinci kez suç işlenmesi sadece kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının yükümlülüklerinin ihlal nedeni olarak kabul edilir.

HAGB Kararına İtiraz Halinde Aleyhe Bozma/Değiştirme Yasağı Nedir?

Aleyhe bozma/değiştirme yasağı yalnızca sanık lehine temyiz veya istinaf başvurusu yapıldığında hükmün sanık aleyhine sonuç doğuracak şekilde değiştirilememesidir. Örneğin, tehdit suçu nedeniyle sanık bir yıl hapis cezasına mahkum edilmiş ve yalnızca sanık lehine istinaf başvurusu yapılmışsa; istinaf mahkemesi, sanığa az ceza verildiği kanaatinde olsa bile aleyhe bozma/değiştirme yasağı nedeniyle hükmü bozamayacaktır.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz halinde, aleyhe bozma/değiştirme yasağı ilkesi dikkate alınır. Yargıtay kararlarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kanun yoluna sanık lehine başvurulduğunda, bozma üzerine verilecek cezanın ilk verilen cezadan daha fazla olamayacağını kabul etmektedir.

Konuyla ilgili hukuki destek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 553 463 7079