Beraat Nedir?

Beraat Nedir? | Av. Dilek Yavuz Uysal

Beraat Nedir?

Beraat, suçlu olduğu iddiası ile hakkında ceza davası açılan sanığın, yargılama neticesinde suçsuz bulunması demektir. Yargılama yapılan sanık hakkında cezaya hükmolunmaması neticesini doğuran bir hüküm çeşididir. Halk arasında ”aklanma” olarak da bilinir. Yargılama sonucu beraat eden kişinin isnat edilen suçu işlemediği , suçla ilişiği olmadığı ispatlanmış olur. Mahkeme, beraat kararını verirken hangi sebeple beraate hükmettiğini açıklamak ve bunu gerekçelendirmek zorundadır. Bu gerekçelendirmenin önemi, verilen beraat kararının karşı tarafça istinaf edilmesi noktasında önem taşır.

Beraat kararı CMK 223’te düzenlenmiş olup aşağıdaki hallerde verilir.

1. Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması (örneğin alkol almak suç değildir.)
2. Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması, ( örneğin görevi yaptırmamak için direnme suçunu işleyen kişinin tespiti için yanlış kişi hakkında yargılama yapılması)
3. Yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması, (Örneğin, askerlik yaptığı halde oy kullanan ve 298 sayılı yasaya muhalefet suçundan yargılanan kişi, askerden geldiğinde seçmen kağıdını evde bulduğunu, oy kullanmadığı takdirde para cezasıyla cezalandırılacağını düşünerek oy kullandığını ifade eden kişinin suç kastı yoktur )
4. üklenen suçun sanık tarafından işlenmesine rağmen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunması ( Kanunun Hükmünü Yerine Getirme, Meşru Savunma, Hakkın Kullanılması, İlgilinin Rızası durumlarıdır.)
5. Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması, hallerinde verilir. ( Hakkında bir suç şüphesi ile yargılama yapılan kişi aleyhine hiç delil olmaması)

CMK Madde 223 Gerekçesi

Maddede duruşmaya son veren, mahkemenin işten el çektiği kararların; beraat, mahkûmiyet, davanın reddi, davanın ortadan kaldırılması veya düşmesi, yargılamanın durması, görevsizlik, yetkisizlik, hükmün geri bırakılması, ceza ehliyetsizliği nedeniyle ceza verilmesine yer olmadığı, tedbir, evlenme nedeniyle davanın veya cezanın ertelenmesi olduğu belirtilmiştir. Bunlardan uyuşmazlığın esasını çözen; beraat, mahkûmiyet, davanın reddi, davanın ortadan kaldırılması veya düşmesi, adlî yargı dışındaki bir yargı merciine yönelik görevsizlik, ceza ehliyetsizliği nedeniyle ceza verilmesine yer olmadığı, tedbir, evlenme nedeniyle dava ve cezanın ertelenmesi kararlarının hüküm niteliğinde bulundukları açıklanmıştır. Bu ayırım aynı zamanda hüküm ve kararların tâbi oldukları kanun yolunun belirlenmesinde de kolaylık sağlamaktadır. Hükümlere karşı istinaf yolu ve bunların dışında kalan yargılamanın durması, adlî yargı içerisinde kalan görevsizlik, yetkisizlik ve hükmün geri bırakılması kararlarına karşı da itiraz yolu açıktır.

Böylece yargılamanın durması kararının tâbi olacağı kanun yolu konusunda uygulamada zaman zaman çıkan tereddütler ortadan kaldırılmış, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 17/12/1930 gün ve 23/3l sayılı kararı doğrultusunda bu konunun itirazı kabil kararlardan olması benimsenmiştir. Davayı sona erdiren kararlar kural olarak duruşma sonunda verilir. Ancak davanın reddi, ortadan kaldırılması veya düşürülmesi, yargılamanın durması, görevsizlik, yetkisizlik ve maddenin yedinci fıkrasında tanımlanan derhâl beraat kararlarının, duruşma açılmadan, duruşma hazırlığı aşamasında verilmesi olanağı vardır.

Maddenin dördüncü fıkrasında, davanın reddine karar verilebilecek hâller, beşinci fıkrasında yargılamanın durması koşulları gösterilmiştir. Madde, ayrıca davanın ortadan kaldırılması veya düşmesi hâllerinin varlığı veya yargılama koşulunun gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hâlinde doğrudan ortadan kaldırma veya düşme kararı verilmesi gerektiğini de hükme bağlamıştır.

Fiilin suç oluşturmaması veya yeni bir yasal düzenleme ile suç olmaktan çıkarılması gibi herhangi bir araştırmayı gerektirmeyen hâllerde derhâl beraat kararı verilmesi gerekir.

Beraat Kararı İstinaf Edilir Mi?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 272. maddesinin ilk fıkrasında belirtilmiş olduğu üzere mahkemenin vermiş olduğu hükümlere karşı istinaf kanun yoluna başvurulacağı belirtilmiş olup beraat kararına karşı istinaf kanun yoluna başvuruda bulunulabilir. Ancak aynı maddenin 3. fıkrasında “üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan verilen beraat hükümleri”nin kesin olduğu ve istinafa başvurulamayacağı belirtilmiştir. İstinaf kanun yoluna başvuru, yerel mahkemenin hükmünü açıklanmasından itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Beraat dışında verilen hükümlere karşı da ( hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi) itiraz yolu açıktır.Bu itiraz ile, yargılanan sanık verilen hükmün yeniden incelenmesini ve beraatine karar verilmesini talep edebilir.

Beraat Karaarının Tahliyeden Farkı Nedir?

 Tahliye edilmek : Hakkında tutuklama kararı verilmiş olan bir kimsenin serbest bırakılmasıdır. Tutuklama , verilen güvenlik tedbirlerinin sonuncusu olup belli şartlara bağlıdır. Soruşturma evresinde cumhuriyet savcısı tutuklama sebeplerinin ortadan kalktığı ve tutuklamaya ihiyaç kalmadığı kanısına ulaşırsa şüpheliyi re’sen serbest bırakabilir. Bunun yanında Cumhuriyet savcısı veya müdafi sulh ceza hakiminden şüphelinin tutukluluğuna son verilip adli kontrol altına alınarak ya da adli kontrol altına alınmadan serbest bırakılmasını isteyebilir. Bu durumda sulh ceza hâkimi tutuklama şartlarının devam etmekte olup olmadığını kontrol ederek tahliyeye karar verir veya reddeder. (Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)103/1)

Derhal Beraat Kararı Nedir?

Derhal beraat kararı verilebilmesi için için delil değerlendirmesine gerek olmamalıdır. Fiilin suç olmadığı ortada ise derhal beraat kararı verme koşullarının oluştuğunu kabul etmek gerekir. Örneğin işlenen hırsızlık suçunda şikayet edilen kişi aranırken hastanede ameliyat olmuş ve yatar halde bulunmuşsa bu kişinin suçu işleyemeyeği aşikardır. Bu durumda başkaca incelemeye gerek olmaksızın derhal beraat kararı verilir.

Derhal beraat kararı, sadece yargılamanın başlangıcında değil, yargılamanın herhangi aşamasında verilebilecek bir karardır. Derhal kelimesinden kastedilen “yargılamanın bulunduğu aşama” itibariyle daha fazla araştırma yapılması veya delil toplanmasına gerek olmaması anlamındadır. Bu nedenle, yargılamanın başında derhal beraat kararı verebileceği gibi yargılamanın ilerlediği herhangi bir evrede de derhal beraat kararı verilebilir.

Beraat Kararı Adli Sicil Kaydına İşler mi?

Beraat kararı, derhal beraat kararı veya beraat kararının konusu olan vakıa hiçbir şekilde adli sicil kaydına işlenmez. Beraatin halk dilinde “aklanmak” olduğunu belirtmiştik. Aklanmış bir kimsenin adli sicil kaydına hiçbir işleme yapılmaz.

Konuya ilişkin detaylı bilgi için iletişim sayfamız üzerinden bize ulaşabilirsiniz.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı

Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir

E-posta: [email protected]

Telefon: +90 553 463 7079