Kimler Yasal Mirasçı Olur? – İzmir Avukat

Mirasçı, ölen kişinin malvarlığı üzerinde hak sahibi olan kişidir. Mirasçı sıfatına sahip olan kişi, ölen kişinin tüm hak ve borçlarına ölüm tarihinde kendiliğinden sahip olur. Kimlerin ölen kişinin mirasçısı olacağı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Miras bırakanın mirasçılarını; kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve devlet olarak sıralamak mümkündür. Miras bırakanın kan hasımları olan mirasçıları için alt soydan anne ve babadan büyük anne ve büyük babadan ve evlilik dışı kısımlardan bahsedilebilir.

Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılar şunlardır:

1. Birinci Derece Yasal Mirasçılar: TMK md. 495’e göre birinci derece mirasçılar, miras bırakanın altsoyudur. Altsoydan kasıt çocuklardır. Çocuklar, aralarında eşitlerdir. Eğer miras bırakandan önce ölmüş olan bir altsoy varsa, onun yerini onun altsoyu alır. Yani miras bırakandan önce ölmüş çocuk varsa, çocuğun yerini çocuğun çocuğu yani torun alacaktır. Torunun payı, çocuk ile aynıdır. Birden fazla torun varsa, pay bölüşülür.
2. İkinci Derece Yasal Mirasçılar: TMK md. 496, ikinci derece mirasçıların mirastan pay alabilmeleri için, birinci derece mirasçıların olmamasını şart koşmaktadır. Buna göre ana ve baba ancak miras bırakanın çocuğu(ve onun altsoyu) yoksa mirasçı olabilirler. Eğer ana ve baba miras bırakandan önce ölmüşse, bu kez onların çocukları halef olur ve mirastan pay alırlar.
3. Üçüncü Derece Yasal Mirasçılar: Eğer miras bırakanın altsoyu ve ana ile babası(ana ve babanın altsoyu da olmamalıdır) bulunmuyorsa, üçüncü derece mirasçılar olarak büyük ana ve büyük baba mirasçı durumuna gelirler. Eğer büyük ana ve büyük baba miras bırakandan önce ölmüşse, yine halefiyet gereği çocukları mirasçı olacaktır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, sağ kalan eş varsa, halefiyetten sadece büyük ana ve büyük babanın çocuklarının yararlanabilmesidir. Çocukların çocukları yararlanamazlar.

Miras bırakan kişinin birinci derece mirasçıları onun altsoyudur. Yani miras bırakan kişinin altsoyu bu kişinin birinci derece mirasçılarını oluşturur. Mirasta çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakan kişiden önce ölmüş olan çocukların yerini her derecede halefiyet yolu ile kendi altsoyları alır. Eğer kişinin altsoyu bulunmuyor ise bu kişinin mirasçısı anne ve babasıdır. Miras bırakan kişinin altı soyu yoksa bu miras, anne ve babasına geçer. Miras bırakanın anne ve babası mirastan eşit haklara sahiptir.

 Miras bırakandan daha önce ölmüş olan anne ve babanın yerlerini her derecede halefiyet yolu ile kendi altsoyları alır. Miras bırakan kişinin altsoyu bulunmuyor ise ve bununla birlikte kendi anne ve babası da kendisinden önce ölmüş ise bu sefer miras bırakanın mirasçısı anne ve babasının altsoylarıdır. Eğer bir tarafta hiç mirasçı bulunmuyor ise bütün miras diğer taraftaki mirasçılara geçer.

Evlilik Dışı Çocukların Durumu

Evlilik dışında doğmuş olan ve soy bağı, tanıma veyahut hâkim hükmü ile kurulmuş olan kişiler baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olma hakkına sahiptirler. Miras bırakanın ölümü ile birlikte sağ kalan eş birlikte bulunduğu zümreye göre miras bırakana belirli oranlarda mirasçı olur. Eğer sağ kalan eş miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte biri kendisine kalır. Eğer sağ kalan eş miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasa mirasçı olurlar ise mirasın yarısı kendisine kalır. Eğer sağ kalan eş miras bırakan kişinin büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı konumunda ise mirasın dörtte üçü kendisine kalır. Ancak miras bırakan kişinin büyükanne ve büyükbabaları ve onların çocukları yok ise mirasın tamamı eşe kalır. Evlatlık ve Evlatlığın altı soyu evlat edinen kişinin kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlatlık olan kişinin kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Yani evlatlık olan kişi kendisini evlat edinen kişinin mirasçısı olurken biyolojik anne ve babasının mirasçısı olmaya da devam eder. Ancak evlat edinileni evlat edinen ve Hısımları evlat edinilene mirasçı olma hakkına sahip değillerdir.

Gerisinde herhangi bir mirasçı bırakmaksızın ölen kişinin mirası ise devlete geçer.

Mirasçılık Sıfatının Kazanılması

Türk hukukunda miras, ölüm anında açılmaktadır. Mirasın açılması demek, ölenin miras bıraktığı malvarlığı ve borçların mirasçılara geçmesi demektir. Miras bırakan öldüğü anda yasal olarak tüm malvarlığı mirasçılarına geçer ve ölüm tarihinden itibaren mirasçılar mirasçılık sıfatını kazanmış olurlar. İster yasal isterse atanmış mirasçı olsun, miras bırakan kişi öldüğü tarihte tüm mirasçılar ölenin terekesi (yani tüm, mal ve hakları) üzerinde bir tür “birlikte mülkiyet” hakkı kazanırlar. Henüz mirasçıların miras payları belli edilip, kendi payına düşen miras payını üzerine almadıklarından hiç kimse tek başına miras kalan mallarla ilgili işlem yapamaz.

Miras Hukukuna İlişkin İlginizi Çekebilecek Diğer Çalışmalarımız;

İzmir Miras Avukatı