Mirasta Saklı Pay | İzmir Miras Avukatı | Av. Dilek Yavuz Uysal
Mirasta Saklı Pay Nedir?
Türk Medeni Kanunu‘nun 506. maddesinde düzenlenen saklı paya ilişkin maddesi uyarınca, saklı paylı mirasçılar birinci zümrede miras bırakanın altsoyudur. Yani miras bırakanın çocukları, torunları varsa torun çocuklarıdır. İkinci zümrede (Alt soyu olmadan ölmesi halinde) ölenin ana ve babası saklı pay sahibidirler. Buna karşılık kardeşlerin, kardeş çocuklarının saklı payları yoktur. 04.05.2007 tarihinde kardeşlerin saklı payları olmasına ilişkin hüküm madde metninden çıkarılmıştır. Kanunumuz bunların dışında, detaylı olarak izah edeceğimiz şekli ile sağ kalan eşe de saklı pay tanınmıştır.
Miras bırakanın çocukları için miras payının yarısı , anne ve babadan her biri için miras payının 1/4’ü, sağ kalan eş için anne baba veya çocuklar ile mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer hallerde miras payının 3/4’ü oranındaki haklarının miras bırakan tarafından vasiyetname ya da başka ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir kişi veya kuruma bırakılamaması durumuna saklı pay denir. Bir başka anlatımla, bu bahsedilen kişilerin miras hakkı kanunlarımız ile korunmakta olup; miras bırakan kişinin malvarlığını kaçırmasının önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Böylece, miras bırakan kişi malvarlığını ölğme bağlı tasarruflarla eksiltemez.
Bilgi: Yasal mirasçı olarak yalnızca miras bırakanın alt soyunun bulunması halinde terekenin yarısı bunların saklı payıdır demiştir.
Örnek: Terekedeki tüm malların toplam değeri 80.000 TL olsun. Yasal mirasçı olan miras bırakanın 2 çocuğundan her birinin miras payı 40.000’er TL’dir. Ancak bunun yalnızca yarısı saklı paydır. Yani iki çocuğun saklı payı 20.000’er TL’den toplam 40.000 TL’dir. Miras bırakan mirasının kalan 40.000 lirası üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunabilir.
Miras bırakan tarafından saklı payları ihlal edilerek malvarlığının kaçırılması durumunda saklı pay sahibi olan mirasçılar tenkis davası açarak, saklı paylarının kendilerine teslimini talep edebilir. Tenkis davası, TMK. Md.560’da düzenlenmiş olup, bu maddeye göre, “saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.” Bir başka anlatımla, tenkis talebi hakkının meydana gelebilmesi için ölüme bağlı tasarrufları veya sağlar arası bağışlamaları ile miras bırakanın tasarruf oranını aşmış olması gerekir ve mirasçının saklı pay hakkının ihlal edilmiş olması gerekir. Saklı paya ilişkin çılacak olan dava, miras bırakanın miras sözleşmesi veya vasiyetname ile yaptığı bağışlamalar için açılabileceği gibi bazı durumlarda sağlığında yaptığı bağışlamalar için de açılabilir.
Mirasta Saklı Pay Nasıl Hesaplanır?
Mirasta saklı payın hesaplanabilmesi için öncelikle tereke mallarının tespit edilmesi ve kıymetlendirilmesi gerekir. Akabinde yukarıda paylaşmış olduğumuz saklı pay oranları uygulanarak saklı pay oranı tespit edilir.
Saklı payın hesaplanabilmesi için miras bırakanın borçları, cenaze giderleri, terekenin mühürlenmesi ve yazımı giderleri ile iras bırakan ile yaşayanların 3 aylık geçim giderleri öncelikle terekeden çıkarılır. Miras bırakanın sağlığında yaptığı tenkise veya mirasta iadeye tabi bağışlamaları ve varsa miras bırakanın sağken yaptığı saklı payı ihlal eden bağışlamaların terekeye iadesi gerekir. Görüldüğü üzere miras davaları yapısı itibari ile karışık olup mutlaka bir miras hukuku alanında çalışmalarda bulunan avukat ile takibi önemli davalardır.
Sağ Kalan Eşin Saklı Payı:
Sağ kalan eşin saklı payı altsoy ve ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde miras hakkının tümü, diğer hallerde ise ¾’ü olarak belirlenmiştir.
Sağ kalan eşin saklı payı aynı yasal miras hissesinin belirlenmesinde olduğu gibi kimle birlikte mirasçı olduğuna göre değişmektedir. Bu sebeple ayrı ayrı inceleyelim:
1. Sağ kalan eşin birinci zümre ile birlikte mirasçı olması: Sağ kalan eş birinci zümre mirasçılarıyla yani miras bırakanın alt soyu ile birlikte mirasçı olduğu takdirde yasal miras payı ¼’tür. Saklı payı ise yasal miras payının tümü yani mirasın ¼’dür.
2. Sağ kalan eşin ikinci zümre ile birlikte mirasçı olması: Sağ kalan eş ikinci zümre mirasçıları yani miras bırakanın ana babası ve bunların alt soyu (kardeşler, yeğenler vb) ile birlikte mirasçı olduğu takdirde yasal miras payı mirasın yarısıdır. Saklı payı ise yasal miras payının tamamıdır. Buna göre sağ kalan eşin saklı payı miras mallarının yarısıdır.
3. Sağ kalan eşin üçüncü zümre ile birlikte mirasçı olması: Bilindiği üzere sağ kalan eşle birlikte mirasçı olan üçüncü zümrede yalnızca dede ve nineler ve bunların çocuklarına miras hakkı tanınmaktadır. Bunların alt soylarına miras hakkı tanınmamaktadır. Miras bırakanın dede ve nineleri ve bunların çocukları ile mirasçı olan sağ kalan eşin yasal miras payı mirasın ¾’dür. Yasal miras hakkının ¾’ü ise saklı paydır. Dolayısı ile mirasın 9/16’sı sağ kalan eşin saklı payıdır.
4. Sağ kalan eşin tek başına mirasçı olması: Sağ kalan eş tek başına mirasçı olduğu takdirde mirasın tamamı sağ kalan eşin yasal mirası, bunun ¾’ü ise saklı payıdır.
Konuya ilişkin hukuki danışmanlık almak için iletişim sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Miras Hukukuna İlişkin İlginizi Çekebilecek Diğer Çalışmalarımız;
Adres: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir
E-posta: [email protected]
Telefon: +90 553 463 7079
Türkçe 
English