Yatırım Süreçlerinde Kitle Fonlama – İzmir Avukat
27 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Kitle Fonlaması Tebliği (“Tebliğ”) ile yasal mevzuatımıza giren kitle fonlama süreci hızlı bir şekilde dünyada yaygınlık kazanan yeni nesli bir sermaye elde etme çeşididir. Tebliğ kapsamında kitle fonlaması, projenin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla Kurul tarafından belirlenen esaslar dâhilinde Kanunun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın platformlar aracılığıyla halktan para toplanması olarak tanımlanmıştır.
Kitle Fonlama Çeşitleri Nelerdir?
Sıklıkla dört faklı sınıfta incelenmekte olan kitlesel fonlama; ödül bazlı, bağış bazlı, hisse bazlı ve borç bazlı olarak 4 farklı kategoriye ayrılır. Tebliğ ile ülkemizde borçlanmaya dayalı kitle fonlaması ve paya dayalı kitle fonlaması düzenlenmiştir.
Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması, kitle fonlaması borçlanma aracı karşılığında platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasını; paya dayalı kitle fonlaması ise pay karşılığında platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasını ifade etmektedir. Bu çalışmamız kapsamında da bu iki kitle fonlama çeşidi üzerinde durulacaktır.
Kitle Fonlama Platformu Nedir?
Yasal mevzuat kapsamında kitle fonlama süreçerinin yürütülebilmesi için kurulacak şirketlere bir takım sınırlama ve yükümlülükler getirilmiştir. Paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına aracılık eden ve elektronik ortamda hizmet veren kuruluşlar Tebliğ ile “Platform” olarak adlandırılmaktadır.
Platformlar kanun gereği münhasıran paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyetini yürütebilecekleri düzenlenmiştir. Bu süçerler çerçevesinde Platformların aşağıda belirtili faaliyetleri ise saklı tutulmuştur:
- a) Bu faaliyetin yürütülmesi esnasında girişimciye, girişim şirketine ve fonlanan şirkete yönelik danışmanlık hizmeti vermesi,
- b) Girişim sermayesi yatırım fonu kurmak üzere Kuruldan faaliyet izni alan portföy yönetim şirketleri ile Bireysel Katılım Sermayesi Hakkında Yönetmelik uyarınca akredite edilmiş ve anonim ortaklık olarak kurulmuş bireysel katılım yatırımcısı ağlarına iştirak etmeleri,
- c) Her bir kampanya için hedeflenen fon miktarının azami %20’sine kadar olacak şekilde, kampanyalara toplamda özkaynaklarının azami %50’sine kadar fon sağlamaları,
bu fıkraya aykırılık teşkil etmez.
Kitle Fonlama Platformu’nun Gerçekleştiremeyerceği Faaliyetler
Tebliğ çerçevesinde Platformlar;
- Faiz veya her ne ad altında olursa olsun bir ivaz karşılığı veya rehin almak suretiyle kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık edemezler ve pay dışında herhangi bir sermaye piyasası aracı karşılığında kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler.
- Platformlar, gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hakların alım satımı ve gayrimenkul projelerinin geliştirilmesi ile diğer şirketlere yatırım yapılması amaçlı projelere ilişkin kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler.
- Platformlar yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanması amacıyla pkitle fonlaması faaliyeti yürütemezler.
- Platformlar projelere ilişkin yatırımcılara yönelik olarak yatırım tavsiyesi niteliğindeki değerlendirme, analiz ve yorumlarda bulunamazlar.
- Platformlar, kampanya süreci tamamlanmamış projeleri tanıtmaya yönelik basılı ya da elektronik ortamda paylaşılan tanıtıcı bilgiler ile platforma veya kampanya sayfasına yönlendirme yapan tanıtımlar hariç olmak üzere kampanyası yürütülen projelere ait ticari ürün ve/veya hizmetlerin reklamlarını yayımlayamazlar.
- Platformlar;
a) Kendilerinin kitle fonlaması yoluyla fonlanmasına yönelik,
b) Kendilerine ait projelerin veya sermayelerinin %20 veya daha fazlasını temsil eden paylarına veya oy haklarına, yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip oldukları girişim şirketlerine veya tüzel kişi girişimcilere ait projelerin kitle fonlaması yoluyla fonlanmasına yönelik,
c) Ortakları, yönetim kurulu ve yatırım komitesi üyeleri ile bu kişilerin eşlerinin, alt ve üst soylarının tek başlarına veya birlikte sermayesinin %20 veya daha fazlasını temsil eden paylarına veya oy haklarına, yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip oldukları girişim şirketlerinin veya tüzel kişi girişimcilerin veya bu kişilere ait projelerin kitle fonlaması yoluyla fonlanmasına yönelik,
kampanya yürütemezler. - Geniş yetkili aracı kurumlar hariç platformlar paya veya borçlanma aracına ilişkin olarak ikincil piyasa işlemlerine aracılık edemezler. Platformların internet siteleri üzerinden üyelerin kendi aralarında iletişim kurmalarına imkan tanınması bu hükme aykırılık teşkil etmez.
Paya Dayalı Kitle Fonlamasında Yatırım Sınırları Nelerdir?
Kurulun, girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına ilişkin düzenlemelerinde tanımlanan nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, bir takvim yılı içinde paya dayalı kitle fonlaması yoluyla azami 50.000 Türk Lirası yatırım yapabilir. Ancak bu sınır 200.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla, yatırımcının platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilir.
Borca Dayalı Kitle Fonlamasında Yatırım Sınırları Nelerdir?
Kurulun, girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına ilişkin düzenlemelerinde tanımlanan nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, bir takvim yılı içinde borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla azami 50.000 Türk Lirası yatırım yapabilir. Ancak bu sınır 200.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla, yatırımcının platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilir. Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla bir projeye azami 20.000 Türk Lirası yatırım yapabilir.
Girişim Şirketlerinin Sahip Olması Gereken Özellikler Nelerdir?
Paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon toplayacak girişim şirketlerinin;
- Teknoloji faaliyeti ve/veya üretim faaliyetinde bulunmaları,
- Tabi oldukları mevzuat uyarınca hazırlayacakları en son yıllık ve varsa son güncel ara dönem finansal tablolarında, Ortaklıkların Kanun Kapsamından Çıkarılması ve Paylarının Borsada İşlem Görmesi Zorunluluğuna İlişkin Esaslar Tebliği (II-16.1)’nin 8 inci maddesinde finansal tablo kalemleri için öngörülen eşikleri aşmamaları,
- Düzenli olarak takip ve kontrol edilen tescil edilmiş internet sitelerinin bulunması, zorunludur.
Paya Dayalı Hisse Fonlaması Yapamayacak Şirketler
Halka açık ortaklıklar, Halka açık ortaklıklar ile sermaye piyasası kurumlarının, önemli etkiye sahip ortak konumunda bulunduğu şirketler.
Borçlanmaya Dayalı Hisse Fonlaması Yapamayacak Şirketler
Halka açık ortaklıklar, Platforma başvuru tarihi itibarıyla itfa edilmemiş borçlanma aracı bulunan ihraççılar, Halka açık ortaklıklar ve sermaye piyasası kurumları ile platforma başvuru tarihi itibarıyla itfa edilmemiş borçlanma aracı bulunan ihraççıların önemli etkiye sahip ortak konumunda bulunduğu şirketler.
Girişim Şirketi Tarafından Kampanya Yürütülebilmesi İçin Gerekli Şartlar
- Girişim şirketinin fonlanması talep edilen proje dışında herhangi bir faaliyetinin bulunmaması,
- Girişim şirketinin kampanya süresi sonunda oluşacak ortaklık yapısına bilgi formunda açıkça yer verilmesi,
- Girişim şirketinin kampanya sürecinin sona ermesini müteakip, fonlanması talep edilen proje dışında başka bir faaliyete geçmesinin TTK’nın 421 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen nisaplar ile alınacak genel kurul kararıyla mümkün olabileceğine dair esas sözleşmesinde hüküm bulunması,
- Girişim şirketinin bilgi formunda yer verilen en son tarihli finansal tablolarında, Kurulun ilgili düzenlemelerinde tanımlanan ilişkili taraflarından olan ticari olmayan alacaklarının tüm alacaklar toplamına olan oranının %20’yi veya aktif toplamına olan oranının %10’u geçmemesi,
- Girişim şirketinin bilgi formunda yer verilen en son tarihli finansal tablolarında, Kurulun ilgili düzenlemelerinde tanımlanan ilişkili taraflarına olan ticari olmayan borçlarının tüm borçlar toplamına olan oranının %20’yi ve teknoloji faaliyeti ve/veya üretim faaliyetinden kaynaklanmayan finansal borçlar tutarının, aktif toplamının %10’unu geçmemesi,
gerekmektedir. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon toplayacak girişim şirketleri için 4 ve 5. maddelerdeki şartların sağlanmış olması yeterlidir.
Girişim Şirketi’nin Anonim Şirket Olması veya Tür Değişikliği İle Anonim Şirkete Çevrilmesi
Toplanan fonların aktarılmasından önce girişimci tarafından yeni bir anonim şirketin kurulmuş, limited şirket türündeki girişim şirketleri için anonim şirkete dönüşümün tamamlanarak ticaret siciline tescil ettirilmiş olması ve bu fonların yalnızca sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylar karşılığında fonlanan şirkete aktarılması zorunludur.
Girişim Şirketi İle Platform Arasında Akdedilecek Kitle Fonlaması Sözleşmesinin Asgari Unsurları
- Sözleşmenin tarafların tanıtıcı bilgiler.
- Tarafları temsile yetkili kişiler.
- Sözleşmenin tarihi ve geçerlilik süresi.
- Sözleşmenin konusu ve amacı.
- Projenin kapsamı ve amacı.
- Varsa ek satış dahil hedeflenen fon tutarı.
- Kampanya sürecinde uygulanacak prosedürler.
- Çıkarılacak paylar ile bu payların tahsisat ve dağıtım esasları.
- Sözleşmenin taraflarının hak ve yükümlülükleri.
- Alınacak ücret, komisyon ya da diğer menfaatler.
- Sözleşme taraflarının birbirine bilgi verme esasları.
- Sözleşme şartlarının değiştirilmesine ilişkin esaslar.
- Sözleşmenin feshine ilişkin hükümler.
- Uyuşmazlık halinde başvurulacak yargı mercii veya ulusal tahkim merkezi.
Kitle Fonlama Kampanya Süreci
Kampanya süresi, yatırım komitesi tarafından onaylanmış bilgi formunun kampanya sayfasında yayımlandığı tarihte başlar ve bu süre altmış günü geçemez. Platform üyeleri tarafından kampanya süresi boyunca ilgili projeye yönelik fon sağlama talepleri platforma iletilir.
Yatırımcılar tarafından fon sağlamaya ilişkin ödeme emrinin verildiği andan itibaren 48 saat içinde cayma hakkına yönelik bildirimin platforma iletilmesi suretiyle hiçbir sebep gösterilmeksizin cayma hakkının kullanılması mümkündür.
Kampanyanın erken sonlanması veya kampanya süresiyle birlikte cayma hakkı sürelerinin tüm yatırımcılar bakımından sona erdiği tarih itibarıyla hedeflenen fon tutarının toplanmış olması durumlarında varsa toplanan fon tutarının nemasının yatırımcılara iadesi sonrasında;
- Kampanya süresinin sona ermesini takip eden doksan gün içinde bir anonim şirket kurulması zorunludur. Anonim şirketin kurulması ile emanet yetkilisi nezdinde platform adına açılan hesapta bloke edilen fon, fonlanan şirketin emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesabına aktarılır ve en geç kuruluş işleminin ticaret siciline tescilini takip eden otuz iş günü içinde fonlanan şirket tarafından toplanan fon tutarı kadar sermaye artırımı yapılır.
- Fon toplayan girişim şirketinin halihazırda mevcut bir anonim şirket olması durumunda, platform adına emanet yetkilisi nezdinde açılan hesapta bloke edilen fon, fonlanan şirketin emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesabına aktarılır ve fonlanan şirket tarafından kampanya süresinin sona ermesini takip eden 30 iş günü içinde toplanan fon tutarı kadar sermaye artırımı yapılır.
- Fon toplayan girişim şirketinin halihazırda mevcut bir limited şirket olması durumunda, kampanya süresinin sona ermesini takip eden doksan gün içinde anonim şirkete dönüşüm işlemlerinin tamamlanmış olması, dönüşüm öncesi bilançoda yer alan özkaynak kalemlerinin, dönüşüm sonrası ortaklığın açılış bilançosunda sermaye hesabı altında bir toplulaştırma yapılmadan, bilançoda ayrı kalemler olarak dönüşüm öncesi şirketin devamı olacak şekilde gösterilmiş olması ve söz konusu hususun tespitine ilişkin mali müşavir raporunun düzenlenmesi, toplanan fonun, anonim şirkete dönüşümü takiben fonlanan şirketin emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesabına aktarılması öncesinde anılan mali müşavir raporunun kampanya sayfasında ilan edilmesi gerekir. Platform adına emanet yetkilisi nezdinde açılan hesapta bloke edilen fon, fonlanan şirketin emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesabına aktarılır ve fonlanan şirket tarafından dönüşüm işlemlerinin tamamlanmasını takip eden 30 iş günü içinde toplanan fon tutarı kadar sermaye artırımı yapılır.
İlginizi çekebilecek benzer çalışmalarımız;
- Stock Option Nedir?
- Vesting Nedir?
- İmtiyazlı Pay Nedir?
- Drag Along Nedir?
- Tag Along Nedir?
- Terms Of Service Nedir?
- Gizlilik Politikası Nedir?
- Yatırım Süreçlerinde Kitle Fonlama
Address: Karşıyaka Tower No:12 Kat:9 Daire:59 Karşıyaka/İzmir
E-mail: [email protected]
Phone: +90 553 463 7079
English 
Türkçe