Adli Para Cezası Nedir? | İzmir Ceza Avukatı | İzmir Hukuk Bürosu

Türk Ceza Kanunu madde 52/1 Uyarınca: Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından devlet hazinesine ödenmesinden ibarettir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda iki farklı ceza yaptırımı mevcuttur. Bunlar hapis cezası ve adli para cezasıdır. Adli para cezaları ve idari para cezaları zaman zaman birbirine karıştırılmaktadır. 

Adli Para Cezası: Yalnızca mahkemeler tarafından  sanığa verilen cezalardır. 

İdari Para Cezası: Diğer devlet kurumlarının kişilere yönelik verdiği para cezalarıdır. İdari para cezaları hukuki anlamda bir cezai yaptırıma tabii olmadığı için hapis cezasına da çevrilemez.

Adli Para Cezasının Çeşitleri

• Doğrudan Verilen Adli Para Cezası : 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda bir suçun cezai yaptırımının karşılığı adli para cezası ise, mahkeme sanığa hapis cezası veremez.

• Seçimlik Olarak Verilen Adli Para Cezası : Bazı durumlarda kanunda bir suçun karşılığı hem adli para cezası, hem de hapis cezası olarak düzenlenir.Bu durumda hakim sanığa ceza olarak adli para cezasını uygun ve yeterli görebilir. Bu şekilde verilen adli para cezaları seçimlik olarak verilmiş demektir.

• Hapis Cezasından Çevrilen Para Cezası : Türk Ceza Kanunu’nda kasten işlenmiş suçlarda 1 yıl altındaki hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Taksirle işlenen suçlarda ise ceza sınırı göz önünde bulundurulmaksızın adli para cezası uygulanabilir veya  sanığa hükmolunan ceza, 30 günden daha az süreli bir hapis cezası ise bu hapis cezası kişiye uygulanmadan direkt olarak adli para cezasına çevrilir. Ayrıca  (TCK m.50/3) uyarınca sanığın yaşı 18’den küçük ya da 65’den büyük ise ve sanık 1 yıl ceza almışsa, bu ceza yine adli para cezasına çevrilir. 
• Hapis Cezası ile Birlikte Verilen Adli Para Cezası : Türk Ceza Kanunu’nda bazı suçlar için cezai yaptırım hem adli para cezası ile hapis cezası birlikte öngörülmüştür. Burada seçimlik adli para cezasından farklı olarak, sanık hem adli para cezasını ödeyecek hem de hapis cezasına çarptırılacaktır. Örneğin dolandırıcılık suçu için hem hapis cezası hem adli para cezası yaptırımı söz konusudur.

Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?

Türk Ceza Kanunu 52.madde ilgili fıkraları uyarınca;

(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.

(3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.

(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir. 

Şeklinde kanun hükmü mevcuttur. 

Özetlemek gerekirse ise, Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen adli para cezası minimum 5 günden maksimum 730 gün arası olmak üzere ceza yaptırımı bulunan bir ceza türü olup; günlüğü 20 TL –  100 TL arasında hesaplanır. Bu miktar suçun unsuru, sanığın gelir durumu gibi birçok unsura göre hakimin takdir yetkisine bırakılmıştır. 

Adli Para Cezası Ertelenebilir Mi?

Hapis cezaları için bulunan erteleme durumu, adli para cezaları için maalesef geçerli değildir. Hatta hapis cezasından adli para cezasına çevrilen cezalar için dahi herhangi bir erteleme söz konusu değildir.

Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezasını ödemeyen hükümlü hakkında, Cumhuriyet Savcılığı kararı ile ödemediği miktar güne çevrilmek suretiyle hapis cezasına çevrilerek hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olarak belirlenmek üzere kamu yararına bir işte çalışmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi, Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce belirlenir. Belirlenen günlük çalışma süresi en az 2 en fazla 8 saattir. Hükümlü, kendisine gönderilen adli para cezasını ödeme emrinde ya cezayı ödemeye ; ya da bu cezanın yerine geçmek üzere kamuya yararlı bir işte çalışmaya davet edilir.

Adli Para Cezası Sicile İşler Mi?

Adli para cezası alan sanığın sicil kaydına bu ceza işlenir. Cezanın peşin olarak yatırılması ya da taksitli olarak ödenmesi durumunda, taksidin yatırıldığı son gün ceza infaz edilmiş sayılır ve ceza adli sicil kaydından kendiliğinden silinir ve arşive kaldırılır. 

Adli Para Cezası Nereye Ödenir?

Ödeme emri tarafınıza ulaştıktan (tebliğ edildikten) sonraki 30 gün içerisinde adli para cezasını ödemeniz gerekmektedir. Adli para cezasını ödemek için size adli para cezası ödeme emrini gönderen infaz savcılığına başvurmanız gerekmektedir. İnfaz savcılığından vergi dairesine hitaben yazılmış olan yazı ile ilgili vergi dairesine giderek adli para cezasını ödeyebilirsiniz.

Adli Para Cezaları Af Kapsamında Mıdır?

Adli para cezaları için ayrı bir af müessesi bulunmamaktadır. Kişiler hakkında kesinleşmiş bulunan adli para cezalarını affetmek yetkisi, diğer tüm cezalarda olduğu gibi TBMM’ye aittir. TBMM, bu yetkisini çıkaracağı genel af ya da özel af niteliğindeki bir af kanunu ile kullanabilir. 

Adli para cezasında af, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi durumunda mümkün olup bu durumda dahi “özel af” gerektiren bir ceza türüdür. (Zira özel aflarda hapis cezasının çevrilmesi söz konusudur.) Ancak özel ya da genel af dahilinde ödenen adli para cezasının iadesi, geri ödenmesi söz konusu olamayacaktır. (TCK m. 74/1)

Konuya ilişkin olarak hukuki danışmanlık almak için uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilecek diğer çalışmalarımız;

İzmir Ceza Avukatı